نحوه محاسبه EPS چگونه است؟

EPS = سود هر سهم = سود خالص شرکت در پایان سال مالی / کل سهام شرکت

Eps چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

اگر شما یک متخصص بورس و بازار سهام هستید، بدون شک مفهوم EPS را می دانید. در واقع می توان گفت که EPS یکی از مفاهیم کلیدی است که بر قیمت سهام شرکت ها در بورس تاثیر می نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ گذارد. از آنجایی که هدف سرمایه گذاران از ورود به بازار سهام کسب سود است، EPS می تواند به ما در تعیین سودی که در هر سهم خریداری شده توسط شرکت کمک کند.

با توجه به اهمیت و کاربرد بالای مفهوم EPS در تراکنش ها، توصیه می کنم برای آشنایی کامل با EPS و انواع آن تا پایان این مقاله با ما نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ همراه باشید.

EPS مخفف چیست و به چه معناست؟

EPS مخفف “Earn Per Share” به معنای سود خالص (زیان) هر سهم است. در تعریف کلی، اگر کل درآمد شرکت (سود پس از کسر مالیات) در پایان سال مالی را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنید، تعداد سهام شرکت محاسبه می شود.

با توجه به فرمول محاسبه EPS می بینیم که هر چه سود یک شرکت بیشتر باشد، EPS بیشتر و سودآوری شرکت مورد بررسی بیشتر قرار می گیرد. بنابراین این تجارت می تواند انتخاب خوبی برای سرمایه گذاران فعال در بورس باشد. باید در نظر داشته باشید که برای کسب درآمد خوب، علاوه بر مفهوم EPS باید عوامل دیگری را نیز در نظر بگیرید.

پیشنهاد میشود دو مقاله زیر را مطالعه فرمایید:

کاربرد EPS در بازار بورس چیست؟

همانطور که گفته شد می توانیم وضعیت مالی فعلی شرکت را با استفاده از EPS محاسبه کنیم. علاوه بر این، EPS به ما اجازه می دهد تا عملکرد گذشته شرکت را بررسی کنیم. در واقع با نگاهی به سود شرکت‌ها در طول سال ها، می توان میزان اثربخشی هر کدام را مشخص کرد.

به این ترتیب شرکتی که طی چند سال سود هر سهم را افزایش داده است، به گزینه سرمایه گذاری مطلوب و جذاب تری تبدیل می شود، زیرا در این صورت سرمایه گذاران سودآوری شرکت را بیشتر از ارزش سهام می شناسند. در نتیجه حاضر به سرمایه گذاری در آن شرکت می شوند.

برعکس، شرکت های ناپایدار سرمایه گذاران کمتری را جذب خواهند کرد.

فرمول محاسبه EPS

EPS یا درآمد هر سهم از تقسیم سود خالص بر تعداد کل سهام بدست می آید. درآمد حاصل را می توان در حساب های مالی شرکت (میان دوره یا در پایان دوره) بدست آورد. طبق فرمول با تقسیم این عدد بر تعداد کل سهام شرکت، سود خالص هر سهم یا EPS به دست می آید.

EPS = سود هر سهم = سود خالص شرکت در پایان سال مالی / کل سهام شرکت

توصیه می شود از میانگین وزنی سهام در زمان مناسب برای محاسبه EPS استفاده شود. این به این دلیل است که ممکن است تعداد سهام شرکت ها هر از چند گاهی تغییر کند و ارقام EPS دقیق تری به دست آید. برای مشاهده EPS سهام این مطلب را با تمرکز بالاتری مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی در این رابطه به دست آورید.

چگونه EPS سهام را مشاهده کنیم؟

سرمایه‌گذارانی که نمی‌خواهند مستقیماً EPS را محاسبه کنند، می‌توانند به راحتی با استفاده از دو روش به EPS شرکت‌ها پی ببرند. روش اول مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری و روش دوم مراجعه به سایت کدال می باشد.

در روش اول پس از ورود به سایت tsetmc.com به دنبال نام نمادی نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ باشید که می خواهید صفحه مرتبط با نماد روی آن ظاهر شود. اکنون می توانید عدد EPS نماد مورد نیاز را مشابه تصویر زیر مشاهده کنید.

دوم به سایت codal.ir مراجعه کنید و در انتهای صورت سود و زیان EPS های شاخص مورد نظر را با عنوان «سود (زیان) خالص هر سهم – ریال» مشاهده کنید. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات جامع و کاملی در مورد انواع EPS در بورس بدست آورید.

انواع EPS در بورس

به طور کلی انواع EPS در مبادله را می توان به دو دسته «پیش بینی شده » و «تحقق یافته» تقسیم کرد. در زیر به بررسی هر یک از این دو نوع به طور جداگانه خواهیم پرداخت.

EPS پیش بینی شده

در ابتدای هر سال مالی، شرکت ها باید از ارقام سود برای پیش بینی سود هر سهم استفاده کنند. در واقع، آنها انتظار دارند که شرکت در پایان سال مالی به عدد اعلام برسد. این مقدار به عنوان “EPS پیش بینی شده” شناخته می شود.

همانطور که از نام آن پیداست، این EPS فقط پیش نمایش می باشد و در حال حاضر به واقعیت نپیوسته است. پیش بینی می شود این رقم بر اساس نتایج صورت های مالی شرکت و عملکرد قبلی، با هدف ارائه تصویری از نتایج مالی شرکت برای سال مالی آینده باشد.

با توجه به حساسیت سازمان های بورس نسبت به تحقق این مبلغ، کارشناسان بازرگانی با احتیاط خاصی محاسبه و تبلیغ می کنند. در نتیجه EPS های پیش بینی شده معمولا در عمل پیاده سازی می شوند.

لازم به ذکر است که عددی که در سایت tsetmc به صورت EPS مشاهده می شود نیز EPS در نظر گرفته شده است. بنابراین تضمینی برای دستیابی شرکت به این رقم تا پایان سال مالی وجود ندارد.

EPS تحقیق یافته

EPS واقعی سود خالصی است که شرکت در سال مالی گذشته به دست آورده است. در واقع کارشناسان در پایان سال مالی با محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت و با محاسبه میزان eps های تحقیق یافته شرکت در پایان سال، عملکرد واقعی شرکت را محاسبه می کنند.

پس از محاسبه EPS های محقق شده، اگر این عدد بیشتر از EPS مورد انتظار شرکت باشد، نشان دهنده یک برنامه رشد جدید برای شرکت در نظر گرفته می شود. اگر EPS واقعی کمتر از EPS تحقیق یافته باشد، وقوع رکود اقتصادی را می‌توان عاملی منجر به آن دانست.

EPS بالا خوب است یا پایین؟

همانطور که در بالا ذکر شد، EPS بالا نشان دهنده سود بیشتر شرکت است، اما باید توجه داشت که این لزوما به معنای ارزش سهام شرکت نیست. برای درک بهتر موضوع را با مثال توضیح می دهیم.

شرکت های X و Y را تصور کنید که سود مساوی دارند. بنابراین اگرچه سرمایه شرکت X اغلب چندین برابر بیشتر از شرکت Y بوده. در این مثال، با بررسی سایر دستورالعمل ها، متوجه می شویم که شرکت Y در آن دوره عملکرد بهتری داشته است.

بنابراین برای مقایسه EPS شرکت های بورسی باید تمامی پارامترهای شرکت اعم از ارزش سرمایه شرکت، نوع فعالیت و نوع صنعت و … را در نظر گرفت. به خاطر داشته باشید که EPS تنها یکی از بسیاری از پارامترهای اساسی برای تجزیه و تحلیل شرکت ها است و سایر عوامل نیز باید در نظر گرفته شوند تا به گزینه سرمایه گذاری مناسب برسیم. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات جامع و کاملی در مورد EPS بعد از افزایش سرمایه به شما بدهیم.

EPS بعد از افزایش سرمایه چیست؟

به طور معمول، شرکت ها پس از افزایش سرمایه، افت EPS را تجربه می کنند. دلیل این امر افزایش تعداد سهام شرکت در نتیجه افزایش سرمایه است که منجر به کاهش کلی سود قابل انتساب به سهم خواهد شد.

لازم به ذکر است که این کاهش با افزایش سودآوری شرکت قابل جبران است. در واقع، شرکتی که برای بهبود عملکرد خود سرمایه جذب می کند و برنامه هایی از قبل برای بهبود سودآوری شرکت در آینده طراحی کرده است، مطمئناً به زودی می تواند این کاهش را جبران کند و EPS مناسب را دوباره به دست آورد. بنابراین توصیه می کنیم در دوره جاری فقط به EPS های شرکت توجه کنید و دوره را ارزیابی کنید.

نحوه انتخاب بهترین EPS

اگر می خواهید بهترین EPS را برای خود انتخاب کنید لازم است به سه نکته زیر حتما توجه کنید.

مقادیر گذشته EPS

ما مقادیر EPS را بر اساس سال بررسی می کنیم و آنها را با هم مقایسه می کنیم. اگر این میزان هر سال نسبت به سال قبل افزایش یابد، نشان دهنده رشد خوبی برای شرکت بوده و نشانه خوبی است. اگر این میزان نسبت به سال های گذشته کاهش پیدا کند، این نشانه خوبی نیست. اما لازم نیست در همین جا متوقف شوید.

دلایل این کاهش را بررسی می کنیم. چون ممکنه دلیلی داشته باشد با کاهش تعداد EPS ها در گذشته اخیر، شرکت علت خود را نشان می دهد. دلایل شرکت بستگی به ما دارد و اینکه آیا آن را می‌پذیریم یا نه و در آن شرکت سرمایه گذاری می کنیم.

مقایسه با دیگر شرکت های موجود در صنعت بورس

این یک روش بسیار مفید برای مقایسه نسبت EPS یک شرکت با شرکت های دیگر در همان گروه است. ما حتی می توانیم این کار را برای سایر نسبت های مالی انجام دهیم. این امر به این دلیل است که شرکت‌های فعال در این صنعت با عوامل کلان اقتصادی مانند سیاسی، جمعیت شناختی و … مانند آن مواجه هستند. به عنوان مثال اگر EPS شرکتی 2000 باشد و EPS شرکت های این گروه صنعتی 1500 تومان باشد، می توان گفت که شرکت ما در این معیار نتیجه خوبی گرفته است.

در طول تحلیل مالی شرکت سعی می کنیم بررسی کنیم که آیا سهام ارزش خرید دارد یا خیر؟ EPS در این بررسی به ما کمک نمی کند. برای این ما به نسبت P / E دست پیدا می کنیم! زیرا EPS به ما نمی گوید که آیا سهام ارزش خرید دارد یا خیر.

نسبت P/E هر سهم با قیمت بازار آن مرتبط است و بنابراین به ما کمک می کند ارزش سهام را تخمین بزنیم. EPS بدون در نظر گرفتن نسبت P / E اطلاعاتی به ما نمی دهد.

معایب EPS چیست؟

• جریان نقدی نشان می دهد که توانایی شرکت برای بازپرداخت وام های خود در محاسبه EPS لحاظ نشده است.

این بدان معنی است که شرکت ممکن است EPS بالا اما جریان نقدی پایینی داشته باشد. بنابراین، قبل از تصمیم گیری نهایی در مورد انتخاب شرکت برای سرمایه گذاری، باید عوامل مهم دیگری را در نظر بگیریم تا بتوانیم قضاوت دقیقی در مورد وضعیت کلی شرکت، سودآوری و عملکرد شرکت در بازاربه دست بیاوریم.

• EPS تنها یک قطعه کوچک از پازل تحلیل مالی یک شرکت است و نمی تواند اطلاعات جامعی را در اختیار ما قرار دهد.
  نگاه کردن به سود و زیان می تواند به ما در درک هزینه های یک شرکت و نحوه مدیریت هزینه ها کمک کند.

محدودیت های EPS

• رشد EPS نمی تواند به طور قابل اعتماد نرخ رشد آینده را پیش بینی کند. به عبارت دیگر کیفیت سود باید در نظر گرفته شود.
• مستقل از تورم محاسبه می شود. نرخ رشد واقعی EPS ممکن است با نرخ رشد اسمی آن متفاوت باشد.
• EPS تحت تأثیر انتخاب سیاست های حسابداری مدیریت و برنامه ریزی معاملات است که بر مقایسه بین شرکت ها تأثیر می گذارد.
• با توجه به اینکه نوسان سود شاخصی از ریسک شرکت است و باعث نوسانات بازار سهام میشود، مدیران تمایل دارند با انتخاب روش های حسابداری و برنامه های معاملاتی، سود را هموار کنند. بنابراین، EPS ممکن است به صلاحدید مدیران باشد.
• EPS بر ساختار سرمایه تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، تغییر در تعداد سهام دریافتی در نتیجه انتشار سهام پاداش (سود سهام) بر میزان EPS دوره های جاری و گذشته تأثیر می‌گذارد و این امر مقایسه شرکت ها را دشوار می کند.

محاسبه EPS به روش TTM

ممکن است این عبارت را در صفحه شاخص بورس دیده باشید: “EPS بر اساس سود و زیان 12 ماه گذشته (TTM) است. حتما شما هم می خواهید بدانید که TIM به چه معناست؟

اگر EPS یک شرکت در یک دوره 12 ماهه محاسبه شود، به آن TTM می گویند. این EPS کاملاً بر اساس داده های سال گذشته محاسبه می شود. TTM مخفف Trailing Twelve Month است.

برای مشاهده EPS مبتنی بر TTM، می‌توانیم به صفحه نماد شرکت در www.tsetmc.com مراجعه کنیم.

سخن پایانی در مورد EPS

در این مقاله سعی کرده ایم که توضیح دهیم EPS

• به سود حاصل شده هرسهم از سهام گفته می شود
• خوب است به روش درآمد عملیاتی به دست آید
• آن را در کنار سایر نسبت های مالی بررسی کنیم

اگر تمامی این موارد را به خوبی در نظر داشته باشید، قطعا موفق تر عمل خواهید کرد. توصیه می کنمی که هیچ گاه بدن آگاهی و تجربه از آنها استفاده نکنید.

امیدواریم با مطالعه این مطلب اطلاعات خوب و مفیدی در مورد EPS بدست آورده باشید.

سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم

فرض کنیم می‌خواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهده‌ی چه متغیری روی تابلوی tsetmc می‌توانیم به ارزش‌گذاری سهم و پیش‌بینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟

ازآنجاکه بزرگ‌ترین هدف هر کسب‌وکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایه‌گذاران و سهام‌داران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوه‌ی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایه‌گذاری، به‌طور خاص درمورد شرکت‌های سهامی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از تجمیع سرمایه‌های عمومی تشکیل شده‌اند، بسیار ضروری می‌نماید. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری یا ارزش‌یابی سهام شرکت‌ها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

محاسبه‌ی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):

در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینه‌ها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده می‌توان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دوره‌ی مالی رسید. به‌صورت بسیار ساده‌شده می‌توان سود خالص را از این فرمول محاسبه نمود:

کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینه‌ها (بهای تمام‌شده، هزینه‌های ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص

سود خالص یکی از معیارهای ارزش‌گذاری قیمت قابل معامله‌ی سهام و عملکرد شرکت است که نشان می‌دهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های موجود به‌درستی استفاده نموده است و ادامه‌ی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.

پس از رسیدن به سود خالص می‌توان میزان سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایه‌ی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps می‌بینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهام‌داران) به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد شرکت به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایه‌گذاران خود ساخته است.

نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).

از فرمول یادشده می‌توان برای محاسبه‌ی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایه‌گذاری تخمین زده می‌شود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که به‌اصطلاح EPS گذشته‌نگر و eps آینده‌نگر نامیده می‌شوند و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.

TTM EPS یا eps گذشته‌نگر چیست؟

در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده می‌کنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان می‌دهد رویکرد محاسبه‌ی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشته‌نگر یعنی بر پایه‌ی کل سود (زیان) خالص محقق‌شده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شده‌ی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبه‌ی سود تقسیمی بین سهام‌داران و به‌عنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دوره‌های گذشته کاربرد دارد.

تحلیل EPS گذشته نگر

در رویکرد گذشته‌نگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازه‌های مالی کوتاه‌مدت‌تر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیان‌های رخ‌داده در ۳ماهه یا ۶ ماهه‌ی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دوره‌‌های اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیان‌دهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهام‌دار برای خروج از سرمایه‌گذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحت‌تأثیر سودهای ناشی از سرمایه‌گذاری در دوره‌های قبل، تا اواسط دوره‌ی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دوره‌ی 3 ماهه‌ی اخیر عملکردی زیان‌ده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماهه‌ی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.

سود پیش‌بینی‌شده به‌ازای هر سهم (forward EPS) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در رویکرد آینده‌نگر EPS نگاه به‌سوی آینده‌ی سهم است نه گذشته‌ی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیش‌بینی به‌ازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهام‌داران موجود و سهام‌داران بالقوه می‌رسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.

همان‌طور که گفتیم در محاسبه‌ی EPS از سود خالص محقق‌شده استفاده می‌کردیم اما در محاسبه‌ی forward EPS از سود خالصی که پیش‌بینی می‌شود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده می‌کنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم در آینده.

از طریق محاسبه‌ی EPS forward تخمین می‌زنند که یک کسب‌وکار قادر است در پایان دوره چقدر سود به‌ازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را به‌عنوان شاخص سوددهی یک کسب‌وکار در دوره‌های پیشِ رو موردتوجه قرار می‌دهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت قابل معامله‌ی سهم، ارزش‌گذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود. EPS بالاتر نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایه‌گذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری می‌پردازند.

نکاتی در محاسبه‌ی forward EPS

• ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر forward EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
• در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیش‌بینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزه‌ای برای سهام‌داری وجود نخواهد داشت.
• درصورتی‌که شرکت دارای ساختار مالی پیچیده‌ای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهی‌های قابل تبدیل، ضمانت‌نامه‌ها و عملیات ادامه‌دار نیز در معادلات در نظر گرفته شود، بدین ترتیب محاسبه‌ی سود تخمینی، دقیق‌تر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی به‌ازای هر سهم در ابتدای سال شفاف‌تر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهام‌دار نیز به سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.

سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟

شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که به‌صورت نقدی به سهام‌داران پرداخت می‌شود؟ در شرکت‌های سهامی که دارایی آن‌ها متشکل از سرمایه‌گذاری چندین سرمایه‌گذار (سهامی خاص) یا عده‌ی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصل‌شده در هر دوره بین سهام‌داران تقسیم نمی‌گردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهام‌داران یا سهام‌دار عمده‌ی شرکت در مجمع سالانه به‌عنوان سود انباشته برای توسعه‌ی کسب‌وکار ذخیره می‌گردد و آنچه باقی می‌ماند به‌عنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام می‌گردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به عدد سود نقدی به‌ازای هر سهم (Dividend Per Share) می‌رسیم.
شرکت‌های سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم می‌گیرند چه میزان از سود خالص را به‌عنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را به‌عنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهام‌داران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم به‌صورت نقدی بین سهام‌داران در نظر نمی‌گیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکت‌های نوپا و استارتاپی رخ می‌دهد که نیاز به افزایش سرمایه‌ی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن می‌توانید به مقاله‌ی سود نقدی به‌ازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.

نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاه‌مدت نیست زیرا هزینه‌ی فرصت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه‌مدت دست‌کاری شود (بالاتر یا پایین‌تر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانت‌نامه‌ها یا وام‌ها ممکن است طی دوره‌های بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینه‌‌های آنها در سود و زیان این دوره محاسبه‌ شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آینده‌ی شرکت داشت و حداقل یک دوره‌ی دوازده‌ماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخه‌ی کسب‌وکار بازگشته‌اند و در محاسبه‌ی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایین‌تر نشان داده شده بود)، به سوددهی برسند.

به‌علاوه در تحلیل EPS شرکت‌ها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیت‌های مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمی‌توان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیح‌تر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.

نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟

تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط می‌کند. نسبت P/E بالاتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکت‌ها متناسب با سایر شرکت‌های صنعت سنجیده می‌شود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه می‌شود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ سود تقسیمی به‌ازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره‌ (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ مجاز برای اندوخته‌ها و پس‌اندازها (سود انباشته)، به‌ازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهام‌داران خود پرداخت می‌کند، پس در بسیاری از شرکت‌ها DPS از EPS بسیار کمتر است و گاه نمی‌توان آن را به‌عنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزش‌گذاری سهم بر اساس سود تحقق‌یافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازه‌ی رشد یا نزول قیمت آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشته‌ی شرکت و پیش‌بینی‌های آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمت‌گذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی، عده‌ای صرفاً از نوسان‌گیری سود (یا ضرر) می‌کنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدت‌تر بهره‌بردن از سود انباشته نیستند. اما عده‌ای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیان‌ده بودن شرکت مدنظر در سال‌های گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص به‌عنوان سود انباشته، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و سیاست تصمیم‌گیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تصمیم‌گیری کنند.

با مقایسه‌ی عملکرد شرکت مدنظر در سال‌های گذشته و نیز با شرکت‌های مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج به‌موقع سرمایه‌ی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینه‌های سودده دیگری سرمایه‌گذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسب‌وکاری هستید یا به سرمایه‌گذاری یا شراکت در کسب‌وکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر با مفاهیمی چون نحوه‌ی محاسبه‌ی سود و زیان و عوامل مؤثر بر آن از جمله‌ بهای تمام‌شده، سود ناخالص، هزینه‌های غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص می‌توانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.

نسبت P/E در بازار سهام چیست و چگونه محاسبه می شود؟

در بازارهای مالی و به خصوص سهام، اصطلاحات و اعداد و نسبت های زیادی وجود دارد که یک سرمایه گذار وتحلیلگر باید آنها را یاد بگیرد. یکی از این اصطلاحات که در بازار سهام کاربرد دارد، نسبت P/E می باشد که در سراسر جهان از آن به عنوان پدربزرگ نسبت های مالی یاد می شود. نسبت P/E در واقع نسبت قیمت بازار سهام یک شرکت به سودی است که آن شرکت به ازای هر سهم در طول یک دوره ی دوازده ماهه می سازد. در ادامه بیشتر این مفهوم را توضیح خواهیم داد.

EPS یا سود تقسیمی هر سهم چیست؟

همانطور که می دانید، تنها هدف یک شرکت از فعالیت، فروش محصولات خود و کسب درآمد و سود برای کارکنان و سهامداران خود می باشد. شرکت های بورسی در هر سه ماه، گزارشی را تحت عنوان صورت های مالی خود منتشر می کنند که خود شامل چند گزارش مجزا می باشد. یکی از این گزارش ها، گزارش صورت سود و زیان می باشد که در آن شرکت مجموع درآمد ها و مخارج خود را در طی آن دوره، ثبت می کند. بعد از کسر مخارج و مالیات و برخی موارد دیگر از درآمد شرکت، مبلغ باقی مانده به عنوان سود خالص شرکت ثبت می شود که با تقسیم این مبلغ بر تعداد سهام شرکت، سود خالص ساخته شده به ازای هر سهم به دست می آید. این مبلغ در واقع همان EPS سهم یا Earnings Per Share در آن دوره ی مالی می باشد.

نسبت P/E چیست؟

همانطور که گفته شد، سود ساخته شده به ازای هر سهم در طول یک دوره، EPS سهم در آن دوره نامیده می شود. هنگامی که از EPS بدون اشاره به اینکه برای چه دوره و مدتی است، صحبت می شود، منظور در واقع یک دوره ی 12 ماهه یا یکساله می باشد که در نتیجه شرکت در آن دوره چهار بار صورت های مالی خود را در کدال منتشر کرده است. حال اگر قیمتی که سهام شرکت در بورس اوراق بهادار معامله می شود، بر سود ساخته شده توسط شرکت در طول یکسال تقسیم شود، نسبتی به دست می آید که به آن نسبت P/E سهم گفته می شود.

انواع نسبت P/E

نکته مهم: نسبت P/E را بر اساس انواع EPS می توان محاسبه کرد. بنابراین حتما انواع EPS را در مقاله ی مربوطه مطالعه نمایید تا در ادامه ی این مقاله به مشکل نخورید. اما توجه داشته باشید که در محاسبه ی همه ی نسبت های P/E منظور از P در واقع همان ارزش بازاری سهام مربوطه می باشد.

P/E به روش TTM

مطابق شکل فوق در صفحه ی هر نماد در سایت tsetmc نسبت P/E نوشته شده است. همینطور در زیر آن مطلبی نوشته شده است که EPS و P/E بر اساس TTM محاسبه شده اند. محاسبه ی P/E به روش TTM در واقع به این صورت است که قیمت بازار هر سهم به EPS آن سهم که به روش TTM محاسبه شده، تقسیم شود.

به عنوان مثال فرض کنید اکنون در پاییز 1400 قرار داریم و قیمت بازاری یک سهم 2100 تومان بوده و چهار صورت مالی آخر سهم نیز به شرح زیر باشد:

سود هر سهم در پاییز 1399 : 100 تومان

سود هر سهم در زمستان 1399: 80 تومان

سود هر سهم در بهار 1400 : 90 تومان

سود هر سهم در تابستان 1400 : 80 تومان

بنابراین EPS سهم به روش TTM برابر خواهد بود با:

100+80+90+80 = 350 تومان

در نتیجه P/E سهم به روش TTM برابر می شود با:

P/E پیشبینی

در بعضی دوره ها، سازمان بورس و اوراق بهادار شرکت ها را ملزم می کند که پیشبینی خود را از سودی که تا انتهای سال مالی به ازای هر سهم می سازند، با هر بار انتشار گزارش صورت مالی در هر سه ماه، اعلام کنند. (البته در بعضی دوره ها نیز انتشار این گزارش بنا به دلایلی متوقف می شود) در نتیجه به این سود که توسط خود شرکت پیشبینی می شود، EPS پیشبینی می گویند و به نسبت P/E که بر این اساس به دست می آید، P/E پیشبینی گفته می شود. به عنوان نمونه در مثال مورد بررسی، اگر شرکت در آخرین گزارش صورت مالی خود پیشبینی کرده باشد که سود هر سهم تا انتهای سال مالی به 420 تومان می رسد، نسبت P/E که از این طریق محاسبه می شود، برابرست با:

P/E فوروارد

اگر EPS سهم به روش فوروارد محاسبه شده و قیمت بازار سهم بر آن تقسیم شود، P/E فوروارد سهم به دست می آید. مثال مورد بررسی خود را در نظر می گیریم:

قیمت کنونی سهم: 2100 تومان

EPS دوره بهار : 90 تومان

EPS دوره تابستان : 80 تومان

سال مالی : انتهای زمستان

Forward EPS = 90 + (80+80+80) = 330 تومان

Forward P/E = 2100/330 = 6.36

P/E منفی چیست؟

در مطلب EPS بیان کردیم که سود هر سهم شرکت به هر دلیلی می تواند منفی باشد که به معنای زیانده بودن شرکت می باشد. پس واضح است که اگر قیمت سهم را که عددی مثبت می باشد، بر این مقدار تقسیم کنیم، نسبت P/E سهم نیز منفی می شود.

مقایسه نسبت P/E سهام مختلف

یکی از راه های مقایسه ی بنیادی سهام شرکت های مختلف، مقایسه ی نسبت P/E آنها می باشد. معمولا چون آینده ی قیمت سهام برایمان اهمیت دارد، معمولا P/E فوروارد سهام با یکدیگر مقایسه می شود. نکته ای که در این خصوص اهمیت دارد، اینست که سهام یک گروه بهتر است تا با یکدیگر مقایسه شوند نه با سهام دیگر گروه ها. واضح است که شرکت هایی که P/E منفی دارند، نباید با شرکت های دارای P/E مثبت مقایسه شوند و هنگام مقایسه باید این دسته از سهام کنار گذاشته شوند.

همچنین مشخص است که هر چه P/E یک سهم نسبت به همگروهی ها پایین تر باشد، آن سهم از پتانسیل رشد بالاتری برخوردار است و می تواند در واچ لیست ما قرار گیرد. به عنوان مثال بعد از محاسبه ی P/E فوروارد چهار شرکت سیمانی، P/E فوروارد آنها به ترتیب برابر با 8 و 10 و 7 و 9 می شود. این بدان معناست که اگر قصد سرمایه گذاری در یک شرکت سیمانی را داریم، شرکت سوم از این نقطه نظر، می تواند نسبت به سایر همگروهی ها در اولویت باشد.

برای اطلاعات عمومی شما، از نظر رتبه بندی مقدار P/E، معمولا شرکت های گروه پتروشیمی، پالایشی، فلزات اساسی و استخراج کانه های فلزی، دارای پایین ترین P/E ها در بازار بورس ایران می باشند.

P/E بانک چیست؟

بانک مرکزی در هر زمان، نرخ بهره ی بین بانکی را با توجه به سیاست های پولی کشور تعیین می کند. P/E بانک در واقع معکوس نرخ بهره می باشد. یعنی اگر مثلا نرخ بهره ی بانک در یک دوره برابر 20 درصد باشد، یعنی اگر شما 100 میلیون در بانک بگذارید، بانک بعد از یکسال 20 میلیون سود به شما پس می دهد. بنابراین P/E بانک برابر خواهد بود با:

برای کل بازار سرمایه، در هر زمان می توان یک نسبت P/E کلی محاسبه کرد که این کار توسط برخی شرکت ها و نرم افزار ها انجام می شود. اگر P/E کلی بازار سرمایه از P/E بانک کمتر باشد، معمولا پول ها به سمت بازار سرمایه می آیند. در غیر این صورت جریان پول بیشتر به سمت بانک خواهد بود. اکنون دیگر می توانید درک کنید که چرا هر بار نرخ بهره بالا می رود، شاخص بورس واکنش منفی از خود نشان می دهد.

جمع بندی

در این مقاله با یک مفهوم مهم در بازار نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ سهام به نام نسبت P/E آشنا شدیم. این نسبت را می توان مهم ترین نسبت مالی دانست که درک و محاسبه ی درست آن می تواند به تحلیلگران بنیادی در روند ارزش گذاری سهام کمک بسیار زیادی نماید.

EPS چیست و به چه معنا است؟

بعد از ورود به بورس، به احتمال زیاد EPS جزء اولین کلماتی خواهد بود که می‌شنوید. در نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ واقع EPS یکی از معیارهایی است که سرمایه‌گذاران برای خرید سهام یک شرکت آن را بررسی می‌کنند. و به معنای سودی است که به هر سهم تعلق می‌گیرد و کوتاه‌شده عبارت Earnings Per Share است.

کاربرد EPS

سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از این معیار، از میزان سود‌آوری و وضعیت شرکت باخبر شوند. این مفهوم هم‌ به‌طور مستقیم و هم غیر‌مستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد.

اطلاعات مربوط به میزان سود یا زیان یک شرکت را می‌توان با بررسی صورت سود و زیان آن به‌دست‌آورد. شرکت‌ها معمولا هر سه ماه یک‌بار صورت‌های مالی جدیدی منتشر می‌کنند، در انتهای سال مالی نیز گزارشی از عملکرد یک‌ساله شرکت ارائه می‌دهند. با تقسیم سود خالص شرکت بر تعداد سهام آن، سود خالص هر سهم یا همان EPS به‌دست‌می‌آید.

برای مثال اگر درآمد خالص یک شرکت برابر با 2،000،000،000 ریال باشد و این شرکت 2،000،000 سهم داشته باشد. سود خالص هر سهم برابر با 1000 ریال می‌شود.

در‌واقع EPS به ما می‌گوید بعد از کاستن تمامی هزینه‌ها و مالیات از درآمد، به‌ازای هر سهم چقدر سود ایجاد می‌شود. هرچه میزان EPS یک شرکت بالاتر باشد، به این معنی است که آن شرکت سود‌آور‍‌تر بوده و سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به خرید آن سهم از خود نشان می‌دهند.

EPS که در تابلوی معاملاتی هر سهم در سایت Tsetmc درج شده است، نشانگر چیست؟

تا قبل از بهمنِ سال 1396 شرکت‌ها میزان سودی را که پیش‌بینی می‌کردند در سال مالی جدید به‌دست‌آورند، به‌عنوان سود هر سهم یا همان EPS پیشنهادی در تابلو معاملاتی هر سهم درج می‌کردند و با گذر زمان اقدام به تعدیل آن می‌کردند. به دلیل مشکلات زیادی که استفاده از این روش ایجاد می‌کرد، سازمان بورس دیگر اجازه‌ انتشار EPS پیش‌بینی شده را نداد. چون برخی از شرکت‌ها میزان EPS پیش‌بینی شده خود را دست‌کاری می‌کردند.

از آن موقع تا حالا سود خالص هر سهم دیگر به روش قبلی ارائه نمی‌شود و بجای آن از روش TTM برای محاسبه EPS استفاده می‌شود.

روش TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Month است که بیانگر دوازده ماه گذشته است. یعنی در این روش برای محاسبه EPS، آن را بر مبنای سود و زیان 12 ماه اخیر محاسبه می‌کنند.

مثال) فرض کنید الان سه ماه از سال مالی شرکت گذشته است، EPS آن شرکت چگونه به‌دست می‌آید؟

1. در مرحله اول برای محاسبه EPS از این روش، سود خالص هر سهم طی 3 ماه گذشته را که صورت‌های مالی آن توسط شرکت ارائه شده است یادداشت می‌کنیم (فرض کنید در این 3 ماه شرکت 3000 ریال سود ایجاد کرده است).
2. در مرحله دوم سود خالص هر سهم طی یک‌سال گذشته را از صورت مالی سالانه آن به‌دست می‌آوریم (سود سالانه سال گذشته برابر با 10،000 ریال بوده است).
3. سپس سود خالص هر سهم در سه ماه اول سال گذشته را یاد‌داشت می‌کنیم (فرض بر این است که شرکت در 3 ماه اول سال گذشته 4000 ریال سود حاصل کرد).
4. در مرحله آخر سود 3 ماه اول سال گذشته را از سود سالانه کم می‌کنیم و سپس سود 3 ماه سال جدید را به آن اضافه می‌کنیم. در این صورت ما EPS دوازده ماه گذشته را از طریق روش TTM به‌دست آوردیم. 9000= 3000+(10000-4000)

نظرات ارزشمند شما

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.نحوه محاسبه EPS چگونه است؟

🎥 ای پی اس (EPS) چیست؟

هنگام خرید و فروش سهام، همواره با مفاهیم و اصطلاحات متفاوت و متنوعی رو به رو هستیم. معامله‌گران برای داشتن یک سرمایه‌گذاری موفق، باید با این مفاهیم و کاربرد آن‌ها آشنا باشند. یکی از این اصطلاحات پرکاربرد بازار سرمایه، مفهوم «سود هر سهم» یا EPS است که می‌تواند برای سهامداران یک راهنمای سرمایه‌گذاری در بورس باشد.

سود هر سهم(EPS) چیست؟

اصطلاح EPS، کوتاه‌شده عبارت Earnings Per Share و به معنی سود به‌دست آمده از هر سهم است. در واقع EPS، میزان سودی است که به ازای هر سهم شرکت محقق آمده است.

EPS چگونه محاسبه می‌شود؟

برای محاسبه EPS باید از صورت‌ سود و زیان شرکت کمک گرفت. در صورت سود و زیان میزان درآمدها و مخارج شرکت در یک بازه زمانی خاص محاسبه‌ می‌شود. اگر مخارج شرکت را از درآمد‌های آن کمک کنیم به «سود ناخالص» شرکت می‌رسیم. از آنجایی‌که شرکت‌ها در انتهای سال مالی باید درصدی از سود خود را در قالب مالیات به دولت پرداخت کنند، این سود عموماً شامل مالیات می‌شود و باید میزان مالیاتی که شرکت باید پرداخت کند نیز از آن کسر شود. پس از آن‌که مالیات از سود کسر شود، به «سود خالص» شرکت می‌رسیم. حال اگر میزان سود خالص را بر تعداد کل سهام شرکت، که از تقسیم سرمایه ثبتی به مبلغ اسمی سهام(100 تومان) قابل محاسبه است، «سود خالص هر سهم» یا همان EPS به‌دست می‌آید.

سود خالص هر سهم یا eps یکی از مهمترین فاکتورها برای شناسایی ارزشمندی و خرید و فروش سهام یک شرکت است. معمولا برای ارزیابی ارزندگی یک شرکت کارشناسان سود محقق‌شده شرکت(EPS) شرکت بررسی می‌کنند و با بررسی سودآوری شرکت در آینده، که به آن «سود پیش‌بینی شده» یا Forward EPS می‌گویند، پی به ارزندگی سهام آن شرکت‌ می‌برند.

آیا با مفهوم مجمع آشنایی دارید ؟ پیشنهاد می کنیم تا ویدئوی آموزشی کوتاه آموزش مجمع چیست را در این لینک مشاهده نمایید :