بازار خرسی و گاوی چیست؛ تفاوت بازار گاوی و خرسی
منظور از بازار گاوی و بورسی چیست؟ ما در این مطلب از سایت کارگزاری سرمایه و دانش مفهوم بازار خرسی و گاوی و ویژگی های هر یک را به شما معرفی کرده ایم.
بازار گاوی و بازار خرسی از اصطلاحات رایج بازار سرمایه هستند. در این بازار، از اصطلاحات متعددی جهت تجزیه و تحلیل شرایط استفاده شده که این کلمات و اصطلاحات سبب درک بیشتر شخص از روند کلی بازار میشود. اصطلاحات بازار گاوی و بازار خرسی در بورس نیز نشاندهنده روند کلی بازار است که منظور دقیق از این اصطلاحات رایج را در ادامه به صورت تخصصی و با زبانی ساده و قابل فهم بازگو کردهایم.
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی یا Bull Market به معنای شرایط خوب بازار سرمایه است به صورتی که بر روی نمودار شاهد روند صعودی هستیم و این روند مثبت مربوط به کل بازار است. سرمایهگذاران در این بازار به سودهای خوبی دست مییابند و از شرایط آن، رضایت کامل دارند. این رضایت و کسب سود منجر به ورود افراد بیشتری به بازار سرمایه میشود. در بازار گاوی، سرمایهگذاران به دلیل افزایش ارزش سهامهای خود تمایلی به فروش آنها ندارند. به همین خاطر فروش سهام، کمتر صورت میگیرد.
بازار خرسی به چه معناست؟
بازار خرسی یا Bear Market برعکس بازار گاوی بوده و در بورس نشاندهنده رکود اقتصادی و افت بازار است. این افت باعث کاهش چشمگیر ارزش سهامهای مختلف شده و بر کل بازار تأثیر منفی میگذارد. بنابراین کارشناسان هنگام ریزش بورس و قرمز شدن آن از اصطلاح بازار خرسی استفاده میکنند. در بازار خرسی تعداد فروش بالا بوده و خرید کم باشد در این شرایط معمولاً به دلیل تنشهای سیاسی و تصمیمهای اشتباه شرکتهای بورسی به وجود میآید. البته این شرایط بلندمدت بوده و بایستی تصمیمات و سیاستهای کارآمدی را اجرا کرد تا بتوان بازار بورس اوراق بهادار را از حالت خرسی خارج کرد.
دلیل انتخاب واژه گاو و خرس چیست؟
دلیل انتخاب واژه گاو و خرس برای این حالتهای بازار، به نحوه نبرد و مبارزه آنها برمیگردد. گاو به هنگام مبارزه، شاخهایش را به سمت بالا حرکت میدهد که این حرکت رو به بالا در نمودار نشاندهنده روند صعودی و رشد است. به همین خاطر به این بازار پررونق و صعودی بازار گاوی گفته میشود. خرس نیز هنگام مبارزه با رقبایش، پنجههایش را به سمت پایین به حرکت درمیآورد که این حرکت رو به پایین باعث نامیدن بورس ریزشی به بازار خرسی شده است. فعالیت افرادی که در گذشته با پیش فروش کردن پوست خرس به سود خوبی دست مییافتند از دیگر دلایل نامگذاری بازارهای خرسی و گاوی است. این افراد، پوست خرس را به قیمت روز میفروختند و پیشبینی میکردند که قیمت آن در آینده کاهش مییابد و به این ترتیب، آنها میتوانند با خرید پوست خرس با قیمت کم و فروش آن با قیمت بالا به سود خوبی دست یابند. این پیشبینی برای نزولی شدن قیمت، یکی از دلایل اصلی نامگذاری بازار منفی بورس به نام بازار خرسی بوده است و ازآنجاییکه مردم مکزیک در گذشته، خرس را برای نبرد در مقابل گاو قرار میدادند، جریان مثبت بورس به بازار گاوی معروف شده است.
بازار خرسی و گاوی چه خصوصیاتی دارند؟
عرضه و تقاضای سهام
افراد در بازار گاوی به آینده بسیار خوشبین هستند. به همین خاطر شاهد تقاضای بالا و عرضه کم هستیم. در واقع افزایش قیمت سهامهای بازار و سوددهی قابل توجه آنها منجر به افزایش خرید و کاهش فروش شده است. این شرایط در بازار خرسی کاملاً برعکس است به صورتی که شاهد عرضه بالا و تقاضای کم هستیم.
روانشناسی بازار و رفتار معاملهگران
روانشناسی بازار یکی از ابزارهای موجود جهت تصمیمگیری در معاملات است. در واقع، آشفتگی بازار و عملکرد بد شرکتهای بورسی به واکنش معاملهگران ختم شده و آنها را از این بازار خارج میکند. این افراد بعد از خارج شدن از بورس، به دیگر بازارهای سرمایه ورود کرده و باعث افزایش بیرویه قیمتهای این بازارها میشوند. اگر هم آرامش بر کل بازار بورس حاکم باشد، معاملهگران با خیالی آسوده اقدام به خرید سهمهای بیشتر کرده و در بازار ماندگار میشوند. بنابراین اتفاقات بازار بر رفتار معاملهگران تأثیر زیادی میگذارد. در مقابل نیز رفتار معاملهگران باعث صعودی یا نزولی شدن بورس میشود. بنابراین، این دو موضوع بر یکدیگر تأثیر زیادی گذاشته و تعیینکننده وضعیت بورس هستند.
تغییرات در روند فعالیتهای اقتصادی
در بازار گاوی، قدرت خرید معاملهگران بیشتر خواهد بود و در نتیجه، سرمایه بیشتری به گردش درمیآید اما در بازار خرسی، قدرت خرید افراد کاهش یافته و از دست رفتن بیشتر سرمایه آنها ویژگیهای بازارهای گاوی و خرسی منجر به عدم تمایل معاملهگر به سرمایهگذاری مجدد میشود. این موضوع بر فعالیت اقتصادی شرکتهای بورسی تأثیر گذاشته و باعث میشود شرکتها به سود خوبی دست نیابند.
در واقع، شرکتهای بورسی که در بازار بورس ایران حضور دارند اغلب از نوع تولیدی هستند. این شرکتهای تولیدی جهت تولید محصولات باکیفیت و پیشی گرفتن از رقبای خود به سرمایه نیاز دارند و زمانی که افراد دست از سرمایهگذاری میکشند، این مراکز نیز دچار افت شده و با ضررهای پیدرپی مواجه میشوند.
چگونه روند بازار را تخمین بزنیم؟
برای تخمین بازار باید به وضعیت آن در طولانیمدت توجه کرد. بازار خرسی در بورس و بازار گاوی بیانگر وضعیت بلندمدت هستند. بهاینترتیب، اگر بورس دو هفته روند صعودی داشته باشد به معنای بازار گاوی نیست و بایستی بازه زمانی طولانیتری را مدنظر قرار دهید. در واقع، در کوتاه مدت ممکن است اصلاحاتی صورت بگیرد که تأثیر آن در همان کوتاه مدت است و در بلند مدت جواب نمیدهد. شما عزیزان هرچقدر به این مفاهیم تسلط بیشتر داشته باشید به تخمین بهتری همدست خواهید زد و سرمایهگذاری موفقی را تجربه خواهید کرد.
چگونه بازار گاوی به بازار خرسی تبدیل میشود؟
زمانی که بیشتر مردم به بازار سرمایه ورود میکنند زمینههای تبدیل بازار گاوی به بازار خرسی فراهم میشود. درواقع، حضور عموم مردم به بازار سرمایه بدون اطلاع کافی از بورس و شرایط آن منجر به روند نزولی بازار میشود. در این شرایط بیشتر سهامهای موجود خریداری شده و معمولاً مردمی که وارد بورس شدهاند دست به ریسک نمیزنند. به عبارتی دیگر برای حفظ بازار گاوی بایستی پول به آن تزریق شود اما فروش بیشتر سهام باعث تزریق پول کمتری شده و این به معنای پایان بازار گاوی و شرایط ایدهآل بورس است.
مفهوم بازار خرسی و بازار گاوی
احسان والیان
- اشتراکگذاری
از کمی دورتر به نظر میآمد که مانند آدمها راه میروند. حتی با هم صحبت هم میکردند. رفتار خرسها شبیه آدمها شده بود. کمی ویژگیهای بازارهای گاوی و خرسی نزدیکتر که میشدی واقعیت عیان میشد. آنها خرس نبودند. شکارچیانی بودند که پوست خرسهایی که شکار کرده بودند را روی دوششان انداخته بودند و برای فروششان با سرعت به طرف بازار میرفتند. معتقد بودند که پوست خرسها را باید هر چه زودتر فروخت؛ چراکه روز بعد مجبور میشوی با قیمت کمتر آنها را به فروشنده بسپاری. انگار پوست خرس هم مانند خودش دچار رکود و کم تحرکی است. اما روزهای شاد و گرمی هم بود که مردم کوهپایه را از حالت خرس گونه و اسیر بی تحرکی خارج میکرد. آن روزها مربوط به تماشای بازی گاوهای وحشی میشد که (Bull) نام دارند. حیوانی که یک لحظه تحمل ندارد و در حالی که بخار و ترشحات از بینیاش بیرون میدهد از طرفی به طرف دیگر میدود و موجب هیجان میشود. ما هم که آدم هستیم و نامگذاریها و مفاهیم انتزاعی را با آنچه که در اطرفمان اتفاق میافتد قابل فهم میکنیم. این طور که پیدا است مفهوم بازار خرسی و بازار گاوی (Bearish market and Bullish market) از رفتار و ویژگیهای همین دو حیوان و تقابل ما با آنها برآمده است.
رفتار بازار خرسی
از روزهایی که شکارچیان با پوست خرس به بازار میرفتند فاصله زیادی گرفتهایم و کولهباری که با خود هر روز تا بازارهای دیجیتال و تالارهای بورس میبریم از جنس اوراق بهادار و سهام است. اما گاهی صفهای طولانی و تالارهای بورس خالی از شور و شوق و هیجان ما را به یاد همان روزهایی میاندازد که نیاکانمان پوست خرس به بازار میبردند و هر روز که موفق به فروش نمیشدند، روز بعد با کمتر شدن قیمت پوستها مواجه میشدند و به خانه برمیگشتند و شلنگ تخته انداختن یک خرس در برف کوهستان را تماشا میکردند و دوباره یاد کم تحرکی بازار میافتادند. سهام هم در بازار خرسی همین رفتار را از خودش نشان میدهد؛ سکون، رکود و پایین آمدن قیمتها از نشانههای این بازار است. اما ویژگیهای بازار خرسی کدامند؟
· تمایل نداشتن متقاضیان به خرید سهام
· ناآگاهی و نااطمینانی از بازارهای دارایی
· این حالت بازار نشاندهنده رکود است
رفتار بازار گاوی
گازی که از فشار لیمونادی که مینوشیم در بینیمان رخ میدهد یا سلطنت آفتاب و گرمایش و شتاب گاو وحشی در میدان نمایش و خرید و فروش و عرضه و تقاضایی که در آن جو حاکم است میتواند نشانه و نمادی از نقطه مقابل بازار خرسی باشد. در مقابل روزهایی که در بازار سهام خبری از جنب و جوش و عرضه و تقاضا نیست، روزهایی هم هستند که میزان خرید و فروش و معامله به اندازهای است که به طور مستقیم بر شاخص کل تاثیر میگذارد و همه چیز از حالتی زمستانی و خرسی به رنگ سبز متمایل میشود و تبدیل به میدانی دیدنی در عرضه و تقاضا میشود. بازار گاوی (Bullish market) به همین حالت پر جنب و جوش و پر رونق بازار سهام اشاره دارد. با توجه به شناختی که از اوضاع این بازار به دست آوردیم میتوان گفت که ویژگیهای آن شامل موارد زیر میشود؛
· تقاضا در این بازار به طور معمول زیاد است
· عرضه و تقاضا در حالتی قرار دارد که صف خرید نسبت به صف فروش شلوغتر است
· تمایل برای ارائه عرضه اولیه سهام بیشتر میشود
تبدیل بازار گاوی به بازار خرسی
بر خلاف تصوری که داریم، حضور افرادی که دانش کافی از بورس و شرایط آن ندارند باعث تبدیل بازار گاوی به بازار خرسی میشود. در مفهوم بازار خرسی و بازار گاوی به نوبت با دو حالت کساد و رونق مواجه هستیم. بیشک گمان میکنیم که حضور افراد در بازار سهام باعث بیشتر شدن عرضه و تقاضا میشود و به این ترتیب بازار گاوی شکل میگیرد و حفظ میشود. اما باید بدانیم که حضور افرادی که بدون دانش وارد این بازار میشوند و تنها خرید میکنند و بعد از آن خبری از ریسک فروش نیست به این معنی است که بازار گاوی به بازار خرسی تبدیل میشود.
بازار گاوی با عرضه و تقاضا به وجود خواهد آمد. اما در حالتی که بازار سهام با ورود افراد سرمایهگذار با اطلاع و دانش کافی همراه باشد، این حالت طولانی خواهد شد.
روانشناسی و جو بازار
عواملی هم هستند که بر جو روانی بازار و تبدیل بازار سهام به بازار گاوی و بازار خرسی تاثیرگذار هستند. تصمیمات سیاسی و اقتصادی و تفسیرهایی که از این تصمیمات میشوند هم به نوبه خود میتوانند در تبدیل شدن به هر کدام از این دو حالت تاثیر مستقیم بگذارند. این که خرید سهام در چه زمانی و با چه رویکردها و عواملی به سرمایه گذاران پیشنهاد میشود میتواند تاثیر مستقیم بر روند تغییر حالت بازار داشته باشد.
بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟
در بازار بورس بعضی روزها با روند صعودی مواجهیم و بعضی روزهای دیگر با روند نزولی. اگر آمار بازار را بر روی یک نمودار ترسیم کنیم به شکل نمودار سینوسی در میآید، حال ممکن است نرخهای متفاوتی داشته باشند. اصطلاح گاوی و خرسی به بازاری اشاره دارد که شرایط در آن در جهت مخالف یکدیگر در حرکتند و به این دلیل معروفیت جنگ بین خرس و گاو وحشی است.
در بازار بورس اصطلاحات خاصی برای روند صعودی و نزولی وجود دارد که دانستن آن برای فعالان در این بازار ضروری است.
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی به بازاری گفته میشود که روند صعودی دارد. دلیل دقیقی برای این نامگذاری وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت چون گاوها در هنگام جنگ شاخهای خود را بالا نگه میدارند، به بازارهایی با روند صعودی نیز بازار گاوی میگویند.
همانطور که گفتیم در بازارهای گاوی با نرخ صعودی مواجه هستیم این به آن معنا است که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمتها نیز بالا رفته است، اما در این زمان عرضه نیز کم میشود، انگار با بالا رفتن قیمتها سرمایهگذاران انتظار سود بیشتری دارند و حاضر نیستند سهامی که سودآور است را از دست بدهند.
اغلب بازارهای گاوی در شرایط آرامش و در نتیجه اوضاع خوب سیاسی و اقتصادی اتفاق میافتد. شرایطی را در نظر بگیرید که چرخ کارخانهها به خوبی میچرخد، در نتیجه فعالیتهای مفید کارخانهها سوددهی سهامشان بالا رفته، تقاضا بالا میرود و با افزایش قیمت هر سهم عرضه نیز کاهش مییابد. همان طور که گفته شد کمتر کسی حاضر میشود تا سهام ارزشمندی را از دست بدهد.
بازار خرسی چیست؟
گفته میشود اصطلاح بازار خرسی از زمانی استفاده میشود که عدهای دلال فروش پوست خرس که به «خرسیها» معروف بودند با پیشبینی آینده قیمتها که به احتمال زیاد روندی نزولی خواهند داشت، پوستها را به قیمت روز میفرختند و هنگامی که قیمتها کاهش مییافتند پولی کمتر به فروشندگان اصلی میپرداختند.
اتفاقی که در بازار سهامی که از آن به عنوان بازار خرسی یاد میکنند، به همین صورت است، یعنی نرخ بازار نزولی است و قیمتها در حال کاهش و معمولا این اتفاق در نتیجه رکود اقتصادی اتفاق میافتد. البته هر صعودی در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست، بلکه ممکن است کاذب باشد.
اما در مورد بازارهای خرسی باید گفت که برعکس شرایطی که در بازار گاوی با آن مواجهیم، یعنی تقاضای زیاد و عرضه کم، در اینجا تقاضا کم و عرضه زیاد است، قیمتها کاهش پیدا کرده اما رمقی در بازار برای خرید وجود ندارد. بازار خرسی شرایطی است که بورس ریزش پیدا کرده و سرمایهگذاران ضرری را متحمل شدهاند.
در بازار خرسی ارزش سهام در نتیجه تصمیمها و رفتار سرمایهگذاران کاهش پیدا میکند. به عبارت دیگر باید گفت در بازار خرسی واقعی که نزول ارزش ۲۰% یا بیشتر اتفاق بیفتد و ارزش سهام کاهش پیدا میکند و قیمت کالاها افزایش مییابد و به طور کلی شرایط اقتصادی متزلزل و ناپایدار میشود.
علاوه بر آن اوضاع به گونهای است که اغلب سرمایهگذاران از تداوم آن اطمینان دارند. در نتیجه رکود اقتصادی تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری اتفاق میافتد.
چند نکته
- بازار گاوی به بازاری گفته میشود که نرخ صعودی دارد و بازار خرسی به بازاری گفته میشود که نرخ نزولی دارد.
- با وجود اینکه اوضاع سهام برخی از سرمایهگذاران ممکن است، خرسی باشد و برخی دیگر گاوی اما فراموش نکنید که شرایط بازار سهام و صعود و نزول نرخ سهام در بلندمدت بررسی میشود. یعنی به این صورت نیست که گفته شود این هفته بازار خرسی است یا بازار گاوی است. به طور معمول بورس اوراق بهادار در مدت زمان طولانی گرایش صعودی داشته است.
- اوضاع سرمایهگذاری در زمان بازار خرسی خطرناکتر و نگرانکنندهتر از هر وقتی است؛ زیرا، در نتیجه رکود اقتصادی کالاها ارزش خود را از دست داده و قیمتها ثبات ندارند.
- به عنوان یکی از پیامدهای بازار خرسی میتوان به زمانی اشاره کرد که مردم سهام خود را فروخته و نقدینگی افزایش مییابد این اتفاق تا زمانی که اوضاع بازار بهتر شود ادامه خواهد داشت.
ویژگی های بازارهای خرسی و گاوی
عرضه و تقاضا
روند صعودی و نزولی در بازار سهام تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا قرار دارد، به نحوی که با بالا رفتن تقاضا و شرایط مناسب اقتصادی به اصطلاح در بازار گاوی تقاضا بالا و عرضه کم است اما در بازار خرسی شرایط کاملا عکس است. تقاضا کم و عرضه زیاد به دنبال آن به دلیل عرضه زیاد ارزش سهام نیز کاهش مییابد.
روان شناسی سرمایه گذاران
برداشت سرمایهگذاران از اوضاع و واکنش آنان به طور مستقیم بر شرایط بازار تاثیر میگذارد، به طوریکه رفتار سرمایهگذاران باعث ایجاد صعود یا نزول در روند بازار میشوند.
اما هر تغییر و کنشی در بازار نیز بر رفتار سهامداران تاثیر میگذارد، به عبارتی تاثیرگذاری بین بازار و سهامداران دو جانبه است. در بازار گاوی سرمایهگذاران از طریق خرید سهام به دنبال کسب سود بیشتر هستند.
در شرایطی که بازار خرسی حاکم است، سرمایهگذاران با وجود این که منتظر اتفاقی مثبت در بازار هستند سرمایه خود را از بازار بورس خارج کرده و در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری میکنند. مثل بانکها که ریسک بسیار کمتری نسبت به بازار بورس را تجربه میکنند.
علاوه بر این کاهش نرخ در قیمتهای بازار، اعتماد سرمایهگذاران را نسبت به بازار سهام متزلزل میسازد و سبب میشود تا مردم تا جایی که میتوانند سهامشان را بفروشند و از بازار بورس خارج شوند. در نتیجه جریان خروجی پول از بازار، قیمتها به طور مداوم افزایش مییابد.
تغییرات در روند فعالیت های اقتصادی
از آن جایی که همه کسبکارهایی که در بازار سهام هستند، عضو یک مجموعه اقتصادی بزرگتر هستند، کوچکترین تغییر در فعالیتهای اقتصادی زیرمجموعهها بر مجموعه بزرگتر تاثیر میگذارد.
در بازار خرسی شرایط اقتصادی به شدت ضعیف میشود؛ زیرا به دنبال اینکه مصرفکنندگان قادر به خرید نیستند و زیاد هزینه نمیکنند، بیشتر مشاغل نیز قادر به ثبت سود کلان نخواهند بود. از دیگر پیامدها میتوان به کاهش مستقیم ارزش سهام بازار اشاره کرد.
در بازار گاوی شرایط عکس است مردم علاوه بر تمایل به خرید از قدرت خرید خوبی برخوردارند، در نتیجه اقتصاد قدرت مییابد.
چطور روند تغییرات بازار را تخمین بزنیم؟
بازه زمانی طولانی نکته کلیدی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است، تنها اینکه مثلا در مدت یک هفته تعداد زیادی سهام فروخته شده و عده زیادی پولشان را خارج کردهاند به معنای خرسی بودن بازار نیست.
اتفاقاتی که در بازه زمانی کوتاهمدت میافتد، نشاندهنده اصلاح یا روندی است که در آن زمان صورت میگرفته است. حال قضاوت شرایط بازار مبنی بر اینکه بازار گاوی است یا خرسی فقط در بلندمدت ممکن است.
هرچند همیشه هر اتفاقی را نمیتوان نتیجه یا عاملی برای گاوی بودن یا خرسی بودن بازار در نظر گرفت. ممکن است کشور درگیر رکود اقتصادی بوده باشند و حالا رو به التیام است.
تذکر:
تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.
در هر بازار بهتر است چه کاری بکنیم؟
در شرایط بازار گاوی تا جایی که ممکن است باید عجله کرد و سهام ارزشمند تهیه کرد. باید از بالا رفتن قیمتها بهره برد و تا جایی که ممکن است سهام را هنگامی که قیمتش به اوج رسیده به فروش برسانید. در طی زمانی که بازار روند گاوی دارد باید از ضررها صرف نظر کرد و آنها را موقت دانست، هر سرمایهگذاری میتواند در هر قسمتی از بازار بورس اوراق بهادار سرمایهگذاری کرده و سودهای متعددی دریافت کند.
در بازارهای خرسی ضررها بسیار جدیتر خواهد بود و نرخ بیشتری خواهد داشت، زیرا ارزش سهام مدام در حال کاهش است و اینکه تا چه زمانی این روند نزولی ادامه خواهد داشت مشخص نیست.
حتی اگر به امید صعود سهمی در این شرایط بخرید مطمئن باشید قبل از اینکه سودی نصیبتان شود، متحمل ضرر خواهید شد. سوددهیها بیشتر مختص به سرمایهگذاریهای کوتاهمدت یا سرمایهگذاری با درآمد ثابت خواهد بود مثلا سپردهگذاری در بانکها.
همچنین ممکن است برخی از سهامداران به سهامهای تدافعی روی آورند که عملکردشان تنها تحت تاثیر تغییرات روند بازار هستند. بنابراین میتوان گفت هم در زمان تاریکیهای اقتصادی و هم در زمانهای عالی اقتصادی سهام تدافعی حالت پایدار دارد. این سهام معمولا مربوط به صنایع تاسیساتی میشوند که متعلق به دولت هستند که اغلب صرف نظر از شرایط اقتصادی مردم آنها را میخرند.
موضوع جالبی که در اینجا وجود دارد در ارتباط با سودی است که ممکن است عاید برخی از سرمایهگذاران در طی بازار خرسی شود. چند راه برای دریافت سود وجود دارد از جمله خرید و فروش سریع سهام، خرید صندوق با قابلیت معامله (EFT’s) یا خرید سهامی که با قیمتی پایینتر نسبت به گذشته به فروش میرسد.
کلام آخر
هر دو شرایط بازار چه گاوی چه خرسی بر روی روند سرمایهگذاری شما تاثیرگذار است. بهتر است پیش از سرمایهگذاری شرایط بازار را خوب بسنجید و مطالعهای بر روی سوابق بازار انجام دهید. لازم به ذکر است که روند بازار در بلند مدت همیشه مسیر صعودی داشته است.
ترتیبی که برای خواندن مقالات آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند (مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس) به شما پیشنهاد میکنیم:
منظور از بازار گاوی و بازار خرسی در دنیای ارز دیجیتال چیست؟
منظور از بازار گاوی و بازار خرسی چیست؟ شاید شما هم این ۲ اصطلاح را شنیده باشید. در واقع، اکثر افرادی که با بازارهای مالی سر و کار دارند و در حال رصد قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال هستند، اصطلاح بازار گاوی و بازار خرسی را شنیدهاند. اما تعریف آن چیست؟ این واژهها از کجا آمدهاند؟ چرا در بازار رمزارزها نیز مورد استفاده قرار میگیرند؟ در این مقاله سعی کردهایم به این پرسشها پاسخ دهیم.
تعریف بازار گاوی و بازار خرسی
به بیانی ساده، هرگاه بازار روند رو به رشدی داشته باشد و قیمت ارزها افزایشی باشد، به آن بازار گاوی یا بازار صعودی (Bull market) و در صورت نزولی بودن و کاهش قیمت ارزها، به آن بازار خرسی یا بازار نزولی (Bear market) میگویند. انواع روندها با این اسامی در پیوند هستند.
ریشه واژههای بازار خرسی و بازار گاوی چیست؟
متاسفانه اسناد دقیقی در خصوص ریشه این دو لغت در بازار سرمایه در دسترس نیست، اما نظریههایی وجود دارد که به ما کمک میکنند متوجه شویم اصطلاح گاو و خرس چگونه وارد بازار سرمایه شدهاند.
بر اساس مشاهدات، هنگامی که گاو برای مبارزه خود را آماده میکند، شاخهایش را به سمت بالا میگیرد و آماده حمله میشود، این حرکت رو به بالا برای حمله، مشابه روند صعودی بازارهای مالی است.
اما خرس هنگام مبارزه و حتی دفاع از خود، پنجهها و سر خود را رو به پایین میآورد که ممکن است همان نشانه نزولی بودن باشد.
همچنین اصطلاح بازار خرسی، برگرفته از فروشندگان پوست خرس نیز است. گفته میشود در گذشته افرادی که اقدام به فروش پوست خرس میکردند، نرخ فروش را از ماهها قبل تعیین کرده بودند. چرا که اعتقاد داشتند ارزش پوست خرس در آینده کاهش خواهد یافت.
برای آشنایی بیشتر با این واژهها در بازار مالی میتوانید این پادکست را گوش کنید:
تاثیر بازار گاوی و بازار خرسی در سرمایهگذاری
بعد از آشنا شدن با تعریف بازار خرسی و بازار گاوی و همچنین ریشهیابی آنها، به بررسی تاثیر این دو اصطلاح بر روند سرمایهگذاری میپردازیم.
نکتهی حائز اهمیت این است که تنها زمانی میتوانیم بازاری را خرسی یا گاوی بنامیم که حداقل در بازهای ۴ ماهه و بیشتر شرایط ثابتی را تجربه کرده باشد. به عنوان مثال، تصور کنید رمزارز اتریوم در ۴ ماه اخیر روند صعودی را طی کرده است. درست است که در مقاطعی نیز شاهد ریزش در این بازار بودهایم اما روند کلی ۴ ماه اخیر این رمزارز مثبت بوده است. پس میتوان نتیجه گرفت بازار اتریوم در حال حاضر گاوی است.
بنابراین هر چه بازه زمانی ما بیشتر باشد، آنالیز دقیقتری نیز بدست خواهد آمد.
ویژگیهای بازار گاوی و بازار خرسی
در بازارهای گاوی با توجه به حجم زیاد تقاضا، اکثر کاربران بازارهای مالی ترجیح میدهند خریدار باشند و سرمایهگذاری کنند. ممکن است تعداد فروشندهها در پلتفرمهای معاملاتی کمتر شود و نرخهای خرید و فروش دچار تغییرات شود. این روند در بازارهای خرسی برعکس است. یعنی حجم درخواست فروش ارز بالاتر رفته و طبیعتاً خریدار کمتر خواهد شد.
تاثیر بازارهای خرسی و گاوی در رمزارزها پیچیدگیهای خاص خود را دارد. برای مثال، در بازار بیت کوین بدلیل نوسانات زیاد، تشخیص گاوی یا خرسی بودن این بازار بسیار پیچیده است. با توجه به هیجانهای ایجاد شده بین سرمایهگذاران تازه وارد در هنگام افزایش یا کاهش نرخ، حجم خرید و فروشها ممکن است دستخوش تغییراتی شود و خیلی از افراد به اشتباه آن را به بازار گاوی یا خرسی تشبیه کنند.
همه روزه تریدرهای جدیدی به بازار رمزارزها ورود میکنند و یافتن ارزهایی با پتانسیل رشد بالا، ممکن است روند خرسی شدن بیت کوین را تشدید کند. البته تمام این موارد گمانه زنیهایی نسبت به آینده احتمالی بیت کوین، این رمز ارز محبوب است.
در بازار خرسی امکان از دست رفتن سرمایه بسیار بالاست. چرا که روند ریزش ارز موردنظر تاریخ مشخصی ندارد. این معضل در بازار رمزارزها به حدی تاثیرگذار است که حتی خیلی از افراد تازه کار را از ادامه فعالیت دلسرد خواهد کرد.
تغییر بازار از گاوی به خرسی
۲ عامل زیر میتوانند بازار را تحت تاثیر قرار دهند:
۱. رفتار سرمایهگذاران در بازار
اکثر افرادی که در بازارهای گاوی وارد معاملات شدهاند، تحمل ریسک را ندارند. کوچکترین ریزش آنها را به هم خواهد ریخت. در صورتی که ارزهای خریداری شده برای چند روز پیاپی روندی نزولی در پیش گیرد، سریعاً اقدام به فروش ارز خود خواهند کرد.
تاثیرات ناشی از رفتارهای هیجانی در بین کاربران تازه وارد به حدی است که حجم معاملات بازارهای مختلف را تحت تاثیر قرار میدهد. البته که نمیتوان به طور قطع گفت این رفتارها، بازار را از گاوی به خرسی تغییر میدهد، اما قطعاً تاثیرگذار است.
در این باره بد نیست که مقاله تیپ شخصیتی سرمایه گذاران را مطالعه کنید.
۲. تاثیرات اجتماعی و سیاسی
هم سو نبودن سیاست با شرایط اجتماعی موجود در جامعه، سخنان و تصمیمات سیاسی و اقتصادی و شرایط خاص مناطق مختلف، ممکن است روند بازار را به کلی تحت تاثیر خود قرار دهد.
جنبههای سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار بر بازارهای مالی بسیار مهم و قابل توجه هستند. همواره شاهد آن بودهایم که با یک جهتگیری سیاسی در یک منطقه خاص مانند خاورمیانه، ارزش نفت و طلا تغییراتی را تجربه کردهاند. در بازار رمزارزها نیز این تاثیرات قابل مشاهده است. بنابراین، رفتار سیاستمداران ممکن است به تغییر روند بازار منجر شود. این حوادث منجر به تحلیل فاندامنتال میشوند.
پیشبینی بازار گاوی و بازار خرسی در دنیای رمزارزها
پیشبینی گاوی یا خرسی بودن بازار به مسائل بسیار زیادی بستگی دارد. میدانید که رمزارزها و شرایط آنها در بازار پیچیدگیهای مختص به خود را دارند.
بیت کوین را در نظر بگیرید، ممکن است بازاری امن برای سرمایهگذاری باشد، اما عمر دوازده ساله آن و دامنه نوسان قیمتی که در گذشته ثبت شده است، مشخص نمیکند مقدار رشد یا سقوط این رمزارز به چه صورت خواهد بود.
سایر رمزارزها نیز شرایط منحصر به فرد خود را دارند. به طور مثال ،اتریوم ۲ به تازگی به بازار معرفی شده است. حتی با بررسی پیشینه این رمزارز باز هم نمیتوان گفت بازار این رمزارز گاوی است یا در دسته بازار خرسی قرار میگیرد.
آنچه که پیدا است رمزارز اتریوم رشد مناسبی را در ۲ سال اخیر تجربه کرد است اما آیا اتریوم ۲ نیز این شرایط را خواهد داشت؟ تنها زمان مشخص کننده این سوال خواهد بود.
البته با کمک ابزارهای تحلیلی که در اختیار داریم، میتوان تا حدودی روند بازار را در بازههای کوتاه مدت پیشبینی کرد. استفاده از اندیکاتورها بر روی نمودارهای قیمتی و تحلیل تکنیکال از جمله روشهای مناسب برای پیشبینی روند بازار است.
برزخ؛ بازی انتظار
حالتی را در نظر بگیرید که برای چندین روز یا چند هفته پیاپی، هیچگونه تغییراتی در نرخ ارز شما بوجود نیامده است یا این تغییرات بسیار ناچیز و غیر قابل لمس بوده است.
خرید و فروش در این بازه بسیار کم رنگتر از قبل شده است و سرمایهگذاران نسبت به اینکه آیا مسیر درستی را پیش گرفتهاند، تردید دارند. دلسردی و انتظار برای تغییرات، مشخص نبودن روند صعودی یا نزولی بازار و خواندن اخبار گوناگون برای پیدا کردن راه حل، همه از ویژگیهای شرایط برزخ است.
در این شرایط، تصمیمگیری برای خرید یا فروش بسیار سخت خواهد شد. عرضه و تقاضا در بازار تغییرات چندانی نخواهد داشت و بازی انتظار برای سرمایهگذاران شروع خواهد شد. اینجا نقش سوشال تریدینگ پررنگ میشود.
شما بازری در کدام زمین را انتخاب میکنید؟
بازارهای گاوی و خرسی تنها دو مورد از اصطلاحات مهم ارز دیجیتال و دیگر بازارها تلقی شده و نباید بر اساس چنین مواردی نسبت به خرید و فروش ارز دیجیتال اقدام کرد. آنچه امروزه به سرمایهگذاران کمک خواهد کرد، شناخت شرایط بازار و قدرت تصمیمگیری و ریسکپذیری آنها خواهد بود.
بازار گاوی بازاری است که در حال افزایش است و شرایط اقتصاد به طور کلی مساعد است. بازار خرسی نیز یک بازار نزولی است که در آن بیشتر سهام در حال کاهش ارزش هستند.
درک این که بازار صعودی نشانه افزایش قیمت سهام و اقتصاد قوی است، در حالی که بازار نزولی نشانه کاهش قیمت سهام و احتمالاً اقتصاد ضعیف برای هر نوع سرمایهگذاری بسیار مهم است و انتخاب آن به استراتژیهایش بستگی دارد.
بازار گاوی و خرسی چیست؟ آموزش کامل
بازار گاوی و خرسی از مفاهیمی هستند که در زمینهی بازارهای مالی مطرح میشوند. توجه این دو بازار، به وضعیت بازارها و ارزش داراییهای آن است. برای مثال در بازار سرمایه افزایش یا کاهش قیمت سهام، مشخص کنندهی بازار گاوی و خرسی خواهد بود. نکتهی مهم در خصوص این بازارها آن است که در طولانی مدت میتوان روند فعالیت بازار را بررسی کرد. به عبارت دیگر، برای یک مقطع زمانی کوتاه، نمیتوان تعیین کرد که بازار در حالت خرسی یا گاوی قرار میگیرد. در این مطلب، میتوانید نکات کاملتری را دربارهی این موضوع بخوانید.
بازار گاوی یا bull market چیست؟
در بازارهای مالی، زمانی که اوضاع روبه رشد باشد، گفته میشود بازار وضعیت گاوی پیدا کرده است. برای مثال در بازار سرمایه زمانی که قیمت سهام، روند صعودی داشته باشد، بازار گاوی خواهد بود.
علت نامگذاری بازار روبهرشد به نام بازار گاوی، به نحوهی جنگیدن حیوان گاو اشاره میکند. اگر فیلمهای جنگیدن گاو را دیده باشید، متوجه میشوید که گاو در هنگام جنگیدن، شاخها خود را رو به طرف بالا میگیرد. بنابراین، افزایش و وضعیت صعودی بازار سرمایه را به همین ژست گاو نسبت دادهاند.
خصوصیات بازار گاوی
همانطور که بیان کردیم، در بازار گاوی، روند قیمت سهام یا داراییهای قابل معاملهی دیگر در بازارهای مالی، افزایشی و صعودی خواهد بود. بنابراین افراد و سرمایهگذاران در این بازارها، با ازدیاد تقاضا و کاهش عرضه روبهرو خواهند بود. در بازار گاوی، بیشتر سرمایهگذارانی حضور دارند که به امید کسب سود بیشتر، ریسک بالاتری را متحمل میشوند. به عبارت بهتر، در بازار گاوی، سرمایهگذاران رویکرد گاوی (صعودی) را اتخاذ میکنند. آنها سهام شرکتها را خریداری میکنند به این امید که در آينده بتوانند آن سهام را با قیمتهای بالاتری به فروش برسانند. بنابراین خوشبینی (نسبت به آینده) ویژگی دیگری است که در بازار گاوی دیده میشود.
در بازار گاوی، الگوهای متعددی قابل دنبال کردن است. به عنوان مثال، الگوهایی نظیر جام و دسته، پرچم گاو و … به منظور خرید و فروش سهام در این نوع بازار، قابل اجرا هستند. در تمام این الگوها، هدف این است که سرمایهگذار بتواند فرصتهای رشد را تشخیص بدهید و دارایی تصاحب نماید. از طرف دیگر شرایطی وجود دارد تا سرمایهگذاران در این بازار بتوانند در صورت مشاهدهی کاهش قیمت سهام، ریسکها را جبران نمایند. به عنوان نمونه، از جمله روشهایی که برای کاهش خسارات احتمالی در بازار گاوی دنبال میشود، توزیع سرمایه در کلاسهای دارایی متعدد است. در این روش، سرمایهگذار، سرمایهی خود را به کلاس داراییهای متفاوت اختصاص خواهد داد. این موضوع به همان ضربالمثل معروف :«تخممرغهایت را در یک سبد نگذار!» اشاره میکند. این شرایط، سبب خواهد شد تا در صورت ورود ضرر به یک کلاس دارایی، تمام سرمایه در معرض خطر نباشد.
تلهی بازار گاوی
سرمایهگذارانی که در بازار گاوی، سرمایهگذاری میکنند باید از وقوع «تلهی گاوی» نیز آگاه باشند. تله گاوی سبب میشود تا شرایطی حریصانه برای خرید سهام ایجاد شود. یعنی سرمایهگذار چون رشد قیمت سهام را پیشبینی میکند، به طرز دیوانهواری وارد خرید سهام خواهد شد. سرمایهگذاری که گرفتار تله گاوی میشود، سهامهای زیادی را خریداری میکند. در این وضعیت امکان دارد که پس از تکمیل معاملات، با کاهش تقاضا برای خرید سهام و در نتیجهی آن، نزول قیمت سهام مواجه شویم. از طرف دیگر اگر سرمایهگذار، سهام خریداری شده را به فروش برساند، به علت افزایش فروش سهام،امکان دارد کاهش قیمتی شدیدتری به وجود آید. در نتیجه سرمایهگذار گرفتار تله گاوی شده است!
نمونهای از تلهی بازار گاوی
حبابهایی که در بازار سرمایه ایجاد شدهاند، نمونههای بارزی برای تلهی گاوی هستند. به عنوان مثال، یکی از معروفترین این حبابها به نام حباب دات کام، در اواخر دههی ۱۹۹۰ در آمریکا بود. در مقالهای مجزا، در خصوص حباب دات کام صحبت کردهایم. در اینجا فقط به ذکر این موضوع بسنده میکنیم که این حباب سبب شد تا ابتدا شاخص قیمت سهام (شرکتهای فناوری) تا ۴۰۰ درصد رشد قیمتی داشته ویژگیهای بازارهای گاوی و خرسی باشد. اما در طی چند ماه، نزدیک به ۸۰ درصد از این سهام، دچار سقوط قیمتی شد.
بازار خرسی یا bear market چیست؟
نزول و کاهش قیمت سهام در بازار سرمایه، سبب ایجاد وضعیت بازار خرسی خواهد شد. در این بازار، رکود اقتصادی حاکم میشود.
بازار خرسی، به این جهت خرسی نامیده میشود که خرس در هنگام جنگیدن، پنجههای خود را روبه پایین نگه خواهد داشت. بنابراین، این نامگذاری میتواند وضعیت نزولی بازار سرمایه را به خوبی نشان دهد. عدهی دیگری از افراد بر این اعتقاد هستند که به دلیل کاهش قیمت پوست خرس توسط دلالانی که آن را مبادله میکردند، بازار نزولی سرمایه به این نام نامگذاری شده است. در هر حال، گاو و خرس در طول تاریخ همواره نقطهی مقابل هم بودهاند. بنابراین روند غیر صعودی، به بازار خرسی اشاره خواهد کرد.
در بازار خرسی، قیمت سهام یا داراییهای دیگر در بازارهای مالی، روند نزولی و کاهش قیمتی خواهد داشت. بنابراین این بازار مناسب سرمایهگذارانی است که برخلاف بازار گاوی، تمایلی به پذیرش ریسک و ضرر بورس ندارند. بارزترین ویژگی سرمایهگذاران در این بازار، بدبینی است. در بازار خرسی، به علت شرایط به وجود آمده، سرمایهگذاران رغبتی به خرید سهام جدید نشان نمیدهند. زیرا احتمالاً همان سهام در روزهای آتی با نرخ پایینتری در دسترس قرار خواهد گرفت. کاهش عرضه و تقاضا در بازار خرسی، سبب میشود تا معاملات به شدت کم شوند. این امر، منجر به رکود و تنبلی بازار خواهد شد. لازم به ذکر است که سرمایهگذاران خرسی، در بلندمدت، دچار ضرر ویژگیهای بازارهای گاوی و خرسی خواهند شد.
چطور بازار گاوی و خرسی را تشخیص دهیم؟
تا اینجا با بازار گاوی و خرسی آشنا شدید و دانستید که در هر بازار، ویژگیهای خاصی وجود دارد که رفتارهای متمایزی را موجب میگردد. اکنون، سؤالی که احتمالاً ذهن شما را مشغول کرده است، این موضوع است که «چطور میتوانم بازار خرسی و بازار گاوی را تشخیص دهم؟». برای این مسأله، به همان جملهای که در مقدمهی مطلب اشاره کردیم، باز میگردیم.
همانطور که گفتیم، برای یک مقطع زمانی کوتاه، نمیتوان تعیین کرد که بازار در حالت خرسی یا گاوی قرار میگیرد. بنابراین این موضوع را برای یک بازهی بلندمدت در نظر میگیریم. بنابراین باید توجه داشته باشید که روند کاهش یا افزایش قیمت سهام برای یک مدت محدود مثلاً دو هفتهای، دال بر خرسی یا گاوی بودن بازار سرمایه نخواهد بود. بلکه امکان دارد در بازهی کوتاه مدت، بازار در حال اصلاح باشد. اکنون اگر این تغییرات را در بازهی زمانی بلندتری در نظر بگیریم و بررسی کنیم، میتوانیم تخمین بزنیم که روند بازار در آینده چگونه خواهد بود. بنابراین، میتوانیم با مطالعهی وضعیت بازار در گذشته (بلند مدت) به این نتیجه برسیم که بازار خرسی است یا گاوی.
تحلیل تکنیکال و تشخیص بازارهای گاوی و خرسی
در تحلیل تکنیکال، شاخصهایی وجود دارند که با کمک آن میتوان وضعیت صعودی یا نزولی بودن بازار را تعیین کرد. برخی از این شاخصها در لیست زیر بیان شدهاند.
- میانگین متحرک
- واگرایی میانگین متحرک همگرایی MACD
- شاخص قدرت نسبی RSI
- OBV
در این شاخصها، براساس قیمت سهام در یک بازهی زمانی بلندمدت، نموداری ترسیم میشود که میتوان رفتار آن نمودار را برطبق میانگین قیمت سهام بررسی و مطالعه کرد. به عنوان مثال، اگر خط میانگین به سمت بالا باشد، یک روند صعودی ایجاد شده است و به بازار گاوی رسیدهایم. در غیر این صورت، چنانچه خط میانگین رو به پایین در حرکت باشد، بازار خرسی خواهد بود.
تعیین رفتار ویژگیهای بازارهای گاوی و خرسی ایدهآل در بازار
بعد از تخمین روند بازار و تشخیص اینکه بازار به بازار خرسی شبیهتر است یا بازار گاوی، باید به دنبال این موضوع باشیم که چکار کنیم؟ به عبارت دیگر، سرمایهگذار باید بداند که رفتار مناسب وی در هر بازار چیست؟ آیا باید سهام جدیدی را خریداری کند؟ آیا موعد خوبی برای فروش سهامهای از قبل خریداری شده است؟
همانگونه که در ویژگی بازارهای گاوی و خرسی بیان کردیم، هر یک از این بازارها، منجر به پیدایش یک شرایط خاص خواهند شد. در بازار گاوی، چون قیمتها وضعیت صعودی داشته است، تخمین زده میشود که از این به بعد نیز با افزایش قیمت روبهرو خواهیم بود. بنابراین، بهتر است برای خرید سهام جدید، کمی عجله کنید! این در حالی است که در بازار خرسی، برعکس این موضوع صادق خواهد بود. یعنی ارزش سهام روند رو به کاهشی دارد و این کاهش قیمت احتمالاً در آینده نیز دنبال میشود. بنابراین بهتر است سرمایهگذار در این بازار از خرید سهام بلندمدت پرهیز کند!
البته توجه داشته باشید که در بازار خرسی، علیرغم ضرر اقتصادی که میتواند برای سرمایهگذاریهای بلندمدت داشته باشد، امکان دریافت سود نیز وجود دارد. به عنوان مثال، سرمایهگذارانی که به خرید و فروش سریع سهام (نوسانگیران) مشغول هستند، میتوانند سود خوبی را در بازار خرسی دریافت کنند. همچنین امکان خرید صندوق با قابلیت معامله یا سهامهایی که با قیمت پایینتر از قبل به فروش میرسند، میتواند فرصت خوبی برای کسب سود باشد.
جمعبندی آکادمی دانایان از بازار گاوی و خرسی
بررسی روند تغییرات قیمت سهام در یک مقطع زمانی خاص، نشان میدهد که وضعیت شبیه به نمودارهای سینوسی، افت و خیز دارد. برای یک بازهی زمانی بلند مدت، میتوان مقطعی از این نمودار را مورد مطالعه قرار داد. در صورتی که روند قیمت سهام، روند افزایشی داشته باشد، اصطلاحاً به بازار، بازار گاوی گفته میشود. در غیر این صورت، یعنی با نزول قیمت سهام در بازار سرمایه، روند بازار به نام بازار خرسی نامگذاری خواهد شد. بازار گاوی و خرسی، ویژگیهای خاص خود را دارند. این ویژگیها سبب رفتارهای متمایزی در هر یک از این بازارها خواهد شد. بنابراین ضرورت دارد تا افراد فعال در حوزهی سرمایهگذاری، با این مفاهیم آشنا باشند. بررسی سوابق بازار، در تشخیص نوع بازار در مقطع زمانی خاص و بلندمدت، میتواند کمککننده باشد.
دیدگاه شما