روش کار پانزی به چه شکل هست؟

این گونه طرح ها به نام Charles Ponzi نام گذاری شده است، کسی که اولین بار از این روش در اوایل 1920 استفاده کرد. او از ایتالیا در سال 1903 به آمریکا مهاجرت کرده بود. چارلز پانزی با نام مستعار «چارلز بیانچی» خود این طرح را ابداع نکرده بود. چارلز دیکنز در اوایل 1857 در رمان Little Dorrit به رابطه با اینگونه طرح ها چند دهه قبل از متولد شدن پونزی توضیح داده بود او در سرتاسر آمریکا مشهور شد و ثروت بسیاری را از پول سرمایه گذاران بدست آورد.

کلاهبرداران پانزی را بشناسید

در این مقاله قصد داریم یکی از مهم‌ترین شیوه‌های کلاهبرداران پانزی را برایتان بازگو کنیم. شما با خواندن این مقاله ابتدا با کلاهبرداری پانزی آشنا شده، سپس شیوه کلاهبرداری پونزی، مهمترین ویژگی‌ها و نشانه‌های آن، تفاوت کلاهبرداری پونزی با طرح هرمی و کلاهبرداری پانزی در ایران را برای شما تبیین خواهیم کرد.

پدیده پونزی یک نوع سرمایه‌گذاری است که در آن فرد یا شرکت سرمایه‌پذیر، سودهایی را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کند که از پول سرمایه‌گذران بعدی تامین می‌شود. سرمایه‌پذیران در این طرح‌ها، معمولا سرمایه‌گذاران را با وعده‌ سودهای بالاتر از سایر سرمایه‌گذاری‌ها ترغیب می‌کنند. سودهایی که معمولا به‌طور غیر عادی بالاست.

گروه وکلای هوداد می‎‌تواند در زمینه‎‌های مختلف مانند هزینه طلاق توافقی و تقسیم ارث مشاوره و راهنمایی‎‌های لازم را به شما ارائه دهد تا با آگاهی کامل نسبت به مراحل قانونی، اقدامات لازم را انجام دهید. کافیست با ما تماس بگیرید.

در ادامه در مورد کلاهبرداری پانزی توضیحات تکمیلی را ارائه خواهیم داد.

پانزی کیست؟

صد سال پیش فردی به نام چارلز پونزی در آمریکا با خرید کوپن‌های تخفیف‌دار اداره پست و واگذاری به سرمایه‌گذران آمریکایی و غیر آمریکایی، وعده یک سود 50 درصدی را به آنها داد. پونزی به آن‌ها گفت شما با این روش می‌توانید سرمایه‌تان روش کار پانزی به چه شکل هست؟ را طی 90 روز دو برابر کنید.

سیستم پونزی به این شکل بود که سود سرمایه‌گذران را از اصل پول خودشان و یا پرداختی سرمایه‌گذران جدید پرداخت می‌کرد. ولی در عمل هیچ سودی در این سیستم به وجود نمی‌آمد. پونزی توانست بعد از دو سال پولی حدود 20 میلیون دلار کلاهبرداری کند هرچند عاقبت خوبی نداشت و سرانجام با دست و پا زدن در فقر در آمریکای جنوبی تسلیم مرگ شد. امروزه نام این کلاهبرداری با نام پونزی گره خورده و این شیوه کلاهبرداری را پونزی می‌گویند.

شیوه کلاهبرداری پونزی چگونه است؟

شیوه این کلاهبرداری بدین‌گونه است که برای بقای سیستم و پرداخت سود به سرمایه‌گذران، روند جذب سرمایه‌گذاران و مشتری‌های جدید با نشان دادن یک سری سودهای غیر معقول طی بازه زمانی کوتاه، باید ادامه پیدا کند.

با این کار سیستم می‌تواند خود را تا جایی جلو ببرد؛ ولی مشکل اینجاست که به دلیل عدم وجود سود واقعی و اشباع شدن بازار بعد از یک مدت و نبود سرمایه‌گذار جدید، دیگر سیستم پاسخگو نیست و جایی برای ادامه بقا ندارد.

عوامل اجرایی این سیستم بعد از یک مدت اجرای کار با پول بدست آمده از سرمایه‌گذاران جدید فرار می‌کنند. ولی ممکن است با یک اسم و عنوان جدید دوباره شروع به کار کنند. طبق قواعد ریاضیات و تصاعد این سیستم اصولاً بیش از دو سال نمی‌تواند دوام داشته باشد.

نشانه‌ها و ویژگی‌های کلاهبرداری پانزی چیست؟

اگر بخواهیم نشانه‌ها و ویژگی‌های کلاهبرداری پانزی را بررسی کنیم به چند مورد کلی برخورد می‌کنیم:

• مورد اول که بسیار پررنگ است و کلاهبرداران پانزی بسیار روی آن تاکید می‌کنند سودهای نجومی در کوتاه‌مدت است.
• مورد دوم ناشناس بودن و عدم داشتن یک هویت شفاف برای عوامل اجرایی این سیستم است.
• نشانه سوم این نوع کلاهبرداری واضح و شفاف نبودن فعالیت این سری شرکت‌ها است.
• مورد چهارم نبود و یا کمبود راه‌های ارتباطی معتبر با این مدل شرکت‌ها است.
• ویژگی پنجم داشتن گواهی‌نامه‌های جعلی، شماره ثبت‌های نامعتبر و مجوزهای جعلی این شرکت‌ها است.
• مورد ششم وب‌ سایت‌های غیر اصولی و غیر حرفه‌ایی است که این شرکت‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند که شما می‌توانید خودتان صحت و سقم این اطلاعات و ترافیک این وب سایت‌ها را در سایت ALEXA چک کنید.
• مورد هفتم و آخر روش کار پانزی به چه شکل هست؟ این است که یک سری وب سایت‌ها که حرفه‌ایی‌تر هستند، واریز و برداشت وجه را با استفاده از ارزهای دیجیتال انجام می‌دهند که متاسفانه در این روش پلیس و مراجع ذی‌ربط، کمترین دسترسی و ردیابی را می‌توانند داشته باشند.

بیشتر بدانید: جهت توقیف اموال برای مهریه چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

کلاهبرداری پانزی در ایران چگونه است؟

امروزه ما شاهد افزایش چشمگیر این نوع شیوه کلاهبردای در ایران هستیم که به‌طور قارچ‌گونه‌ایی در داخل کشور در حال رشد هستند. این افراد روزانه کلاهبرداری‌های عظیمی را به این روش انجام می‌دهند.

در ایران کلاهبرداری پانزی از یک شرکت کاملاً قانونی به این شیوه شروع می‌شود:

• یک شرکت قانونی که هم تابلو دارد و هم شماره ثبت و کارمند شروع به تبلیغات گسترده می‌کند.
• این تبلیغات بسیار وسیع است؛ از اس ام اس و بیلبورد گرفته تا فعالیت در شبکه‌های اجتماعی.
• تلاش این شرکت‌ها تنها برای یک چیز است؛ جلب اعتماد مشتریان به هر شکلی.
• برنامه این شرکت‌ها این است که یا پولتان را می‌خواهند، یا قصد دارند جنسی به شما بفروشند که ارزش واقعی آن خیلی کمتر از آن چیزی است که می‌گویند.
• آنها می‌گویند شما بلد نیستید پول دربیاورید، پس سرمایه‌تان را به ما بدهید تا با آن کار کنیم و در عوض سود خوبی به شما می‌دهیم.
• تاکید این شرکت‌ها بر سود تضمینی و زیاد است. ظاهراً در حساب و کتاب این شرکت‌ها هیچ ضرری وجود ندارد و فقط فقط سودآوری دارند.

با این حساب اگر شرکتی به شما بگوید سرمایه‌تان را به من بدهید و در عوض ماهی مثلاً 20 درصد سود تضمینی به شما می‌دهم، حتماً به پانزی بودن آن شک کنید.

بیشتر بخوانید: مزایای داشتن وکیل طلاق توافقی

تفاوت کلاهبرداری پانزی و طرح هرمی چیست؟

طرح‌های هرمی دیگر مثل قبل اجرا نمی‌شوند چون همه ساختار آن را می‌دانند. برای همین معمولاً کلاهبردارن هرمی دست به دامان تولید کننده‌ها می‌شوند و از بازاریابی شبکیه‌ایی وارد می‌شوند. بازاریابی شبکیه‌ایی ادعا می‌کند فاصله‌شان با یک شرکت هرمی به اندازه یک تار مو هست؛ ولی دقیقاً این تار مو چه چیزی می‌تواند باشد؟

برای روشن شدن موضوع برایتان یک مثال می‌زنیم:

شرکت هرمی که با پوشش بازاریابی شبکیه‌ایی کار می‌کند به تولید کننده شامپو می‌گوید این شامپو را تولید کن ولی با برندی که من می‌گویم. و همان شامپو 15 هزار تومانی را 30 هزار تومان همراه با بزرگ نمایی خواص جادویی این شامپو و تبلیغات دروغ به مردم می‌فروشد.

اما اینجا تازه ابتدای کار است. وقتی شما شامپو را می‌خرید تازه کلاهبرداری شروع می‌شود؛ به شما می‌گوید اگر 100 شامپو از او بخری بجای 30 هزار تومان 28 هزار تومان برایت حساب می‌کند و به ازای هر مشتری جدیدی که بیاوری 10 درصد از سود فروش شامپو‌ها را به تو می‌دهم و برای او هم در ازای خرید 100 شامپو 28 هزار تومان حساب می‌کنم. این در حالی است که شرکت بزرگی مثل شیائومی بعد از 5 سال تنها 5 درصد سود برای فروش محصولاتش در نظر گرفته است.

تشخیص شرکت‌های هرمی از بازاریابی شبکیه‌ایی در چیست؟

بهترین راه تشخیص شرکت‌های هرمی از بازاریابی شبکیه‌ایی این است که اگر شرکت هرمی باشد جنسش را بالاتر از ارزش واقعی و جنس‌های مشابه در بازار می‌فروشد ولی اگر شرکت هرمی نباشد هیچکدام از محصولاتش اضافه قیمت چندانی با نمونه‌های مشابه در بازار ندارد، شاید حتی ارزان‎تر هم باشد.

معاملات پونزی با ارز دیجیتال چگونه است؟

شرکت‌های پانزی طرح‌های جاه‌ طلبانه و نامشخصی دارند. از فروش ملک و زمین در کشورهای دیگر گرفته تا فروش ارزهای دیجیتال و نامعتبر. طرحشان هیچ ‌وقت شفاف نیست و اگر از آن‌ها سند بخواهید جوری رفتار می‌کنند که شما هیچ چیز نمی‌دانید ولی آنها از همه چیز سر در می‌آورند.

کلاهبرداری پانزی امروزه در ارزهای دیجیتال بیشتر به چشم می‌خورد. در واقع شرکت‌های پانزی برای این‌که هیچ ردی از خود باقی نگذارند، سعی می‌کنند پولهایتان را نقدی بگیرند یا از روش‌های غیر قابل پیگیری مثل ارزهای دیجیتال با شما معامله می‌کنند.

سخن آخر

خوشبختانه ما در دوره‌ایی زندگی می‌کنیم که دسترسی به اینترنت زیاد شده از طرفی تبلیغات نیز به همان اندازه و به مراتب آسان‌تر شده است. متاسفانه بدی کار اینجاست که هویت افراد پشت شبکه‌های اجتماعی پنهان می‌ماند و می‌توانند به‌راحتی کلاهبرداری کنند.

در نهایت باید بگوییم اکثر این روش‌هایی که گفتیم بلاشک کلاهبرداری است. بنابراین با کسب دانش و آگاهی کافی نسبت به این شیوه‌های جدید، هیچگاه در دام این شیادان قرار نخواهید گرفت.

انواع کلاهبرداری در حوزه ارزهای دیجیتال

طی چند سال اخیر شاهد رشد جالبی در حوزه بلاک چین و ارز دیجیتال بوده‌ایم. نوآوری‌های فنی و الگوهای معاملاتی جدید که هر روز تکامل می‌یابند نه تنها برای سرمایه‌گذاران خوش‌نیت، بلکه برای کلاهبرداران نیز جذاب بوده‌اند. مجرمان سایبری و کلاهبرداران به چند دلیل به فضای ارز دیجیتال علاقه‌مند شده‌اند: نخست اینکه به دلیل ناشناس بودن تراکنش‌ها در این فضا، هیچ ردی از کلاهبردار باقی نمی‌ماند و می‌توان گفت پیگیری قضایی غیرممکن می‌باشد.

یک دلیل دیگر این است که فضای کریپتوکارنسی نوظهور بوده و کاربران نسبت به موارد امنیتی مربوط به آن، آگاهی کمتری دارند. برای اینکه قربانی این افراد سودجو نشوید و در رابطه با موارد امنیتی مربوط به ارزهای دیجیتال آگاهی بیشتری کسب کنید، در این مقاله با ما همراه باشید تا انواع کلاهبرداری در حوزه ارزهای دیجیتال را بررسی کنیم

طرح‌های پانزی، هرمی و شبکه‌ای

طرح‌های پانزی (Ponzi) و هرمی رایج‌ترین شیوه کلاهبرداری ارز دیجیتال هستند که پایه و اساس بسیاری از روش‌های دیگر کلاهبرداری در این زمینه را روش کار پانزی به چه شکل هست؟ تشکیل می‌دهند.

در طرح پانزی، کلاهبردار، کاربران ناآگاه را با وعده سودهای کلان ترغیب می‌کند تا پولشان را برای سرمایه‌گذاری در یک یا چند پروژه، به او بسپارند. کاربر پول خود را به کلاهبردار می‌دهد اما این پول در هیچ کجا سرمایه‌گذاری نمی‌‌شود و فقط با استفاده از آن، سود افراد قدیمی پرداخت می‌گردد تا افراد بیشتری به سیستم اعتماد کنند و جذب آن شوند. در نهایت با جمع شدن پول کافی، طرح متوقف می‌شود و کلاهبردار با پول مردم فرار می‌کند.

مشهورترین کلاهبرداری در زمینه ارزهای دیجیتال که به روش پانزی انجام شد، پروژه بیت‌کانکت بود که هنگام پایان فعالیت خود و فروپاشی طرح در سال ۲۰۱۸، ارزشی معادل با ۲ میلیارد دلار داشت (قیمت هر واحد ۴۵۰ دلار بود). طی کمتر از ۲۴ ساعت پس از اعلام رسمی کلاهبرداری، قیمت آن به ۶ دلار رسید و در نهایت تمامی صرافی‌ها آن را حذف کردند.

چگونه گرفتار طرح پانزی نشویم؟

• همیشه پیش از سرمایه‌گذاری در یک پروژه، منطقی فکر کنید و اگر به نظرتان رسید که وعده ارائه ‌شده غیرواقعی است، به غریزه خود اعتماد کنید.
• اطلاعات مالکان طرح‌های پانزی به طور معمول فاش نمی‌شود. سعی کنید اطلاعاتی را در مورد مالکیت و سابقه پلتفرم به دست آورید. هویت مدیر پلتفرم، آدرس دفتر مرکزی یا زمان آغاز به کار آن جزو پرسش‌هایی هستند که قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری، باید پاسخ آن‌ها را پیدا کنید.
• بررسی کنید که آیا تیم سازنده برای مدیریت پلتفرم مجوز قانونی دریافت کرده است؟ اطمینان حاصل کنید که در صورت بروز مشکل، می‌توانید از آن‌ها شکایت نمایید.

استخراج ابری یا کلود ماینینگ

طرح‌های استخراج ابری یا ربات‌های تلگرامی استخراج، در واقع طرح‌های پانزی و هرمی هستند. کاربران تصور می‌کنند با سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها، پولشان برای خرید تجهیزات ماینینگ و استخراج بیت کوین هزینه می‌شود؛ در صورتی که هیچ استخراجی در کار نیست.

کلاهبرداری به روش استخراج ابری به این صورت انجام می‌شود که کلاهبرداران در وبسایت خود ماشین حسابی قرار می‌دهند تا کاربر بتواند سرمایه اولیه خود را در آن وارد کرده و سود دریافتی را ببیند. برای مثال فردی که می‌بیند با ۱۰ میلیون تومان می‌تواند ماهیانه ۲ میلیون تومان سود دریافت کند، وسوسه می‌شود تا نسبت به سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها اقدام نماید.

مانند طرح‌های پانزی که رایج‌ترین روش کلاهبرداری ارز دیجیتال هستند، سود در ابتدا پرداخت می‌شود اما پس از مدتی به تأخیر می‌افتد و حساب کاربر مسدود می‌گردد. در نهایت کلاهبردار نیز با پول مالباختگان فرار می‌کند.

چگونه در دام کلاهبرداری استخراج ابری نیافتیم؟

• اگر عناوینی مانند «استخراج ابری»، «استخراج بدون دستگاه»،‌ «کسب درآمد میلیونی از استخراج بیت کوین» را دیدید از آن‌ها دوری کنید.
• وبسایت مورد نظر را به طور کامل و با دقت مورد بررسی قرار دهید اما این نکته را هم به خاطر داشته باشید که ۹۹ درصد وبسایت‌های استخراج ابری، معتبر نیستند.

صرافی‌های جعلی و کیف پول‌های تقلبی

حوزه ارز دیجیتال پر از صرافی‌های جعلی و متقلب است، بنابراین در ارتباط با صرافی‌ها باید حواستان را جمع کنید. روش کلاهبرداری این صرافی‌ها به این شکل است که هنگام واریز پول به حساب‌تان، کارمزدهای سنگینی دریافت می‌کنند یا برداشت پول را برایتان دشوار می‌سازند.

برخی از صرافی‌های جعلی نیز با جذاب نشان دادن پلتفرم خود و عدم دریافت هزینه به عنوان کارمزد تراکنش و معاملات، معامله‌گران تازه‌کار را جلب می‌کنند. در عوض، آن‌ها برای فهرست کردن هر توکنی (از جمله توکن‌های تقلبی) کارمزد دریافت نموده اما نقدینگی لازم برای خرید و فروش آزادانه توکن‌ها را ایجاد نمی‌کنند. اتفاقی که می‌افتد این است که چنین توکن‌هایی در صرافی مسدود می‌شوند و معامله‌گران دیگر امکان فروش و نقد کردن آن‌ها را نخواهند داشت. اگر به دنبال یک صرافی معتبر و قابل اطمینان هستید، ثبت نام در صرافی کوینکس می‌تواند گزینه خوبی باشد.

علاوه بر این، شما باید هنگام استفاده از نرم‌افزار کیف پول برای ذخیره ارز دیجیتال خود نهایت دقت را به خرج دهید. نرم‌افزارهای کیف پول جعلی زیادی وجود دارند که از نام نرم‌افزارهای معتبر استفاده می‌کنند؛ یک نمونه از آن‌ها نرم‌افزار تقلبی Ledger Live Mobile بود که از روش کار پانزی به چه شکل هست؟ نام نرم‌افزار رسمی کیف پول سخت‌افزاری لجر استفاده می‌کرد.

چگونه از کیف پول‌های تقلبی و صرافی‌های جعلی دوری کنیم؟

• این صرافی‌ها و نرم‌افزارها معمولا به روش‌های کاذب از جمله تبلیغات پاپ آپ، گروه‌ها و کانال‌های نامعتبر و … تبلیغ می‌شوند.
• به تعداد بازدیدها، دفعاتی که نرم‌افزار نصب شده است و امتیاز کاربران توجه کنید.
• اگر صرافی ارز دیجیتال دارای تغییرات مشکوک و غیرواقعی حجم معاملاتی بود، از آن دوری کنید (به خصوص اگر تازه‌کار باشد).

کلاهبرداری ارز دیجیتال از طریق فیشینگ

فیشینگ (Phishing) یک تکنیک رایج کلاهبرداری اینترنتی است که در زمینه کریپتوکارنسی و ارز دیجیتال نیز از آن استفاده می‌شود. شناسایی صفحات و پیام‌های جعلی فیشینگ کمی سخت‌تر از دیگر انواع کلاهبرداری می‌باشد. در این نوع حمله، آدرس وبسایت کلاهبرداران دقیقا مشابه وبسایت اصلی معتبر است اما با وارد شدن به این سایت‌ها، اطلاعات محرمانه شما ضبط شده و سپس از آن‌ها برای هک کردن سایر حساب‌هایتان استفاده می‌شود.

در این شیوه کلاهبرداری، شما یک لینک دریافت می‌کنید که به مباحث روز مربوط است. برای مثال به شما گفته می‌شود که اگر برای ورود به حسابتان در صرافی بایننس مشکل دارید، می‌توانید از این لینک استفاده کنید. حال وبسایتی که وارد آن می‌شوید می‌توانید جزء به جزء شبیه وبسایت بایننس باشد یا در آن، کلاهبردار از شما بخواهد صرافی جدیدی را امتحان کنید. در هر دو صورت، اگر اطلاعات کاربری خود را وارد نمایید، از آن‌ها برای هک کردن حساب‌هایتان استفاده خواهد شد.

چگونه سایت‌های فیشینگ را تشخیص دهیم؟

• این سایت‌ها به طور معمول آدرس یک صرافی یا کیف پول معتبر را با یک اشتباه تایپی کپی می‌کنند. برای مثال ممکن است به جای حرف m، از n یا به جای ۰ از o استفاده کنند.
• مراقب باشید که کنار آدرس سایت، علامت قفل کوچک دیده شود. در غیر این صورت، سایت امن نیست.

روش‌های تشخیص کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال

اکثر کلاهبرداری‌هایی که در این حوزه انجام می‌شوند، علائم رایجی دارند که با دانستن آن‌ها می‌توان از وقوع فاجعه جلوگیری کرد. این علائم عبارتند از:

• وعده سودهای کلان و نجومی
• درخواست برای دعوت کاربران بیشتر و ارجاع افراد (طرح پانزی)
• درخواست گذرواژه یا سایر اطلاعات کاربری
• مشخص کردن قیمت‌های آینده

سخن پایانی

با توجه به تعداد بالای کلاهبرداری‌ها و فعالیت‌های متقلبانه در فضای ارز دیجیتال، بهتر است رویکردی با احتیاط و تا حدی بدبینانه اتخاذ کنید. امیدواریم با خواندن نکات گفته‌شده در این مطلب، آگاهی بیشتری نسبت به کلاهبرداران سایبری پیدا کرده و راه سوءاستفاده را بر آن‌ها ببندید.

پروژه های کلاهبرداری ارز دیجیتال در ایران

مانند تمامی مشاغل و سرمایه گذاری ها، دنیای ارز دیجیتال نیز عاری از کلاهبرداری افراد سودجو نیست و با افزایش محبوبیت کریپتوکارنسی میان مردم برخی از برنامه های رمزنگاری جعلی در این عرصه پدید آمده است. با این حال بهترین راه برای محافظت از دارایی خود در برابر پروژه های فریبنده، کسب دانش کافی و شناخت این طرح های گول زننده می باشد. در این مقاله می خواهیم چند پروژه کلاهبرداری شناخته شده در ایران را برای شما نام ببریم تا با آگاهی کافی در مورد انواع روش های کلاهبرداری رمز ارز ها اسیر دام طرح های هرمی و پانزی نشوید.

نشانه های یک طرح کلاهبرداری ارز دیجیتال

با آنکه شبکه همتا به همتا و غیر متمرکز بودن ارز های دیجیتال تحولی عظیم در پرداخت های مالی به وجود آورد و بسیاری از افراد به دلیل حذف شدن نهاد های نظارتی ثالث بر معاملات خوشنود هستند اما از سوی دیگر مشکلات کلاهبرداری نیز نارضایتی برخی دیگر از سرمایه گذارانی که دارایی خود را از دست داده اند بر انگیخته است. به همین ترتیب تشخیص طرح های کلاهبرداری در سرمایه گذاری بر رمز ارز های پایه و جلوگیری از آن حرف اول را می زند. تصور یک شبه پولدار شدن با استخراج ارز دیجیتال و خرید و فروش آن آسان و لذت بخش است، از این روی بسیاری از افراد شیاد با وعده خدمات رایگان یا سود های بزرگ ذهن سرمایه گذاران را به سمت کسب دارایی های عظیم منحرف کرده اما در آخر از همین روش کل سرمایه معامله گر را از دسترس او خارج می کنند. برخی از نشانه های یک معامله کلاهبرداری به شرح زیر می باشد:

• پولدار شدن از راه های آسان
• ناشناس بودن اعضا تیم تشکیل دهنده یک پروژه
• حضور نداشتن محصول و تئوری بودن آن
• وایت پیپر های مشکوک

وایت پیپر: وایت پیپر یا اوراق سفید به شکل یک فایل pdf در اختیار فعالان حوزه ارز دیجیتال قرار می گیرد که در آن عملکرد ارز دیجیتال مورد نظر و مشکلاتی که این رمز ارز قرار است حل کند را توضیح می دهد، در واقع وایت پیپر معرفی نامه هر ارز دیجیتال می باشد. در نتیجه مهم ترین بخشی که باید مورد توجه قرار بگیرد وایت پیپر یک رمز ارز است زیرا با کمی تحقیق در مورد آن می توان متوجه نکات کلاهبرداری یا سالم بودن یک رمز ارز شد. برای مثال وایت پیپر هایی که وعده کار های بزرگ و فعالیت های بلند پروازانه می دهند یکی از طرح های مشکوک محسوب می شوند.

همچنین ممکن است با مطالعه وایت پیپر یک رمز ارز متوجه شوید قسمتی از آن کپی برداری از یک ارز دیگر است یا کیفیت پایینی دارد که در این صورت احتمال کلاهبرداری بودن آن بالا می رود.

عدم وجود اعضای تیم: تحقیق در مورد افراد تشکیل دهنده تیم یک پروژه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا پروژه سالم از شناسایی شدن حراسی ندارد اما معمولا رمز ارز های جعلی هیچ بنیان گذار یا جامعه شناخته شده ای ندارند. برای مثال یکی از پروژه های جدیدی که انتظار می رود کلاهبرداری باشد bitcoin black است که با انتشار شعار بیت کوین بلک رقیب جدی بیت کوین است در صدد بر کنار زدن بیت کوین می باشد.
حضور نداشتن محصول: ارائه یک مدل کاری از سوی بنیان گذار ارز رمز نگاری شده از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا شما می توانید تحقیق کنید سود پروژه از کجا می آید یا نحوه تقسیم آن چگونه است اما اگر توضیح کاملی از نحوه عملکرد یک شرکت به شما داده نشد امکان دریافت نکردن محصول در آخر و وعده های پوچ از سوی بنیان گذاران پروژه زیاد است.
وعده آسان پولدار شدن: پروژه هایی که در همان بدو ورود خبر از سود های کلان و تبلیغات عجیب می دهند از بارز ترین نشانه های کلاهبرداری به حساب می آیند. اکثر مردم رویای آسان پولدار شدن را دارند بنابراین افراد شیاد از این ذهنیت سواستفاده کرده و قول ثروتمند شدن به سرمایه گذاران را می دهند. پس اگر پروژه ای خیال یک شبه ثروتمند شدن و میزان زیادی دارایی را به شما پیشنهاد داد قطعا یک پروژه کلاهبرداری است.

موارد بالا از آشکار ترین روش کار پانزی به چه شکل هست؟ روش های به دام انداختن معامله گران هستند که در صورت مشاهده هر یک از آن ها تحقیقات در مورد پروژه مورد نظر را بیشتر کرده و از اعتماد به آن ها دوری کنید.

نکته: همانطور که گفته شد یکی از روش های تحقیق در باره هر رمز ارز مطالعه وایت پیپر آن است به همین دلیل توصیه می شود حتما زمان بگذارید و آن را با دقت بخوانید تا اگر نکته مشکوکی به چشمتان خورد به راحتی از بروز اتفاقات بد جلوگیری کنید.

پروژه های کلاهبرداری شناخته شده در ایران

تا این قسمت از مقاله روش های شناخت و جلوگیری از پروژه های کلاهبرداری ارز دیجیتال را توضیح دادیم که با رعایت نکات ذکر شده می توانید از طرح های پوچ که هنوز دستشان رو نشده نیز با خبر شده و دارایی خود را حفظ کنید. اما در این بخش می خواهیم تعدادی از پروژه های کلاهبرداری رمز ارز ها که در ایران اتفاق افتاده را مرور کنیم تا با آگاهی از این فعالیت ها شناخت بیشتری نسبت به پیشنهادات فریبنده کسب کنید. بیشترین پروژه های کلاهبرداری رمز ارز در ایران به شکل طرح های پانزی و هرمی اتفاق افتاده اند که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم.

طرح کلاهبرداری کریپتو تب

کریپتو تب یکی از پروژه های هرمی و پانزی است که با افزایش قیمت بیت کوین وعده کسب درآمد بالا از طریق استخراج بیت کوین در کوتاه مدت را به کاربران داده و سرمایه بسیاری از معامله گران را از دسترس خارج کرد. شعار اولیه این طرح "کسب یک بیت کوین در یک ماه" بود که تبدیل به معروف ترین پروژه های ارز دیجیتال جعلی ایران شد. در این طرح شرط کسب پاداش دعوت افراد بیشتر به پروژه بود، به این شکل که شما به راحتی با نصب یک افزونه بر روی کروم خود دوستانتان را دعوت می کردید و هر چه در افزایش عضو های جدید موفق تر بودید میزان پاداش شما نیز بیشتر بود. در واقع لازم نبود شما هیچ کار خاصی انجام بدهید اما در مقابل وعده پاداش داده می شد که کاربران را در افزودن عضو های جدید حریص تر می کرد. طبق عملکرد این طرح شما باید تعداد 0.00001 بیت کوین استخراج می کردید تا پاداش های خود را دریافت می کردید اما این کار نیاز به چندین ماه استخراج داشت و تعداد زیر مجموعه هایی که باید اضافه می کردید نیز مشخص نبود و تنها وعده سود بزرگ کاربران را به ادامه راه وا می داشت. طرح های پانزی در شروع فعالیت خود بسیار سودآور هستند اما این بهره وری پا برجا نبوده و پس از مدتی با سرمایه عظیمی که از کاربران به دست آمده ناگهان پروژه به پایان می رسد.

طرح کلاهبرداری استخراج ابری یا کلود ماینینگ

پروژه استخراج ابری نسبت به پروژه های قبلی کمی جدید تر است که در پی آن با تبلیغات گسترده ای که انجام شد بسیاری از معامله گران سرمایه خود را از دست دادند. اما کلود ماینینگ یا استخراج ابری چیست؟ دو پروژه IranCoinMine و coinmagic از معروف ترین نمونه طرح های کلاهبرداری استخراج ابری هستند که ضرر و زیان وارده از این پروژه آسیب های زیادی به عمل آورد.

پروژه ایران کوین ماین: در سال 98 زمانی که قیمت دوج کوین بسیار پایین بود و سود استخراج دوج کوین تقریبا صفر بود این طرح وعده کسب سود حداقال 10،000 تومان را به استخراج کنندگان dogecoin داد. این پروژه با وعده کسب سود 100 درصدی از استخراج کوین دات تبدیل به بزرگ ترین کلاهبرداری های ایران شد.

پروژه مجیک کوین: مجیک کوین یک وب سایت مشهور ایرانی بود که از طرح استخراج ابری برای کلاهبرداری استفاده کرد، طبق این پروژه قرار بر این بود کاربران با استخراج ابری یا کلود ماینینگ روزانه 4 درصد و ماهانه 120 درصد سود دریافت کنند که البته این اتفاق هیچ وقت به حقیقت نپیوست و تنها یک تبلیغ وسوسه کننده بود.

در طول سال های 97 تا 98 این نوع کلاهبرداری ها بسیار رایج شده بود که با تبلیغات گسترده در مورد سود های عظیم به کاربران انگیزه می دادند تا دارایی خود را در اختیار این پروژه ها بگذارند.

طرح کلاهبرداری با قرارداد های هوشمند

امروزه قرارداد های هوشمند یکی از پرطرفدار ترین بخش های ارز دیجیتال هستند که مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته اند. به دلیل محبوبیت این قرارداد ها میان معامله گران، کلاهبرداران نیز فرصت را غنیمت می شمارند و با ارائه طرح های متقلب در قالب اسمارت کانترکت ها از این محبوبیت سواستفاده می کنند، بانک ترون و اکو اسمارت از شناخته شده ترین نمونه های قرارداد هوشمند جعلی می باشند.

بانک ترون: بلاک چین رمز ارز ترون به سرعت در انجام تراکنش ها و مطمئن بودن قرارداد های هوشمند معروف است. یک طرح سودجو از این اعتماد ساخته شده در چشم مردم استفاده کرد و از لوگوی ترون برای پروژه بانک ترون استفاده کرد تا مردم به راحتی به این طرح اطمینان کنند زیرا tron یکی از رمز ارز های شناخته شده و مطمئن است. در بانک ترون پرداختی کاربران 3.7 تا 6.7 درصد ارزش گذاری شده بود ولی هیچ توضیحی در مورد منبع این پرداختی ها یا نحوه عملکرد آن نوشته نشده بود که در انتها مشخص شد این یک پروژه کلاهبرداری است.

طرح کلاهبرداری آی ماینر

آی ماینر وب سایت اجاره ماینر و استخراج بیت کوین است که با تبلیغات گسترده در رابطه با سود دهی های بزرگ در وب سایت های دیگر سعی در معتبر جلوه دادن خود بود که البته موفق شد! این وب سایت با تبلیغات دروغین اما شیرین خود سعی در جذب کاربر دارد، برای مثال مدت فعالیت خود را 7 سال نوشته است اما با کمی تحقیق مشخص شد تنها 1 سال است که به فعالیت می پردازد. همچنین میزان سود دریافتی که به ماینر ها قولش را داده بود با هیچ دستگاه ماینینگی به دست نمی آید که همین قضیه نیز به مشکوک بودن آن می افزاید.

سخن پایانی

اگر با تحقیق و آگاهی قدم در فعالیت های مربوط به ارز دیجیتال بگذارید می توانید از راه های سالم و منطقی به کسب سود و بهروری از این عرصه بپردازید. قبل از اعتماد به شعار های دروغین برخی از پروژه ها حتما عملکرد آن را زیر ذره بین گذاشته و همه چیز را در باره پروژه مورد نظر بدانید سپس وارد عمل بشوید زیرا تبلیغات وسوسه کننده در این طرح ها فراوان است، رویای کسب درآمد آسان را کنار بگذارید هیچ پروژه یا تجارتی محض رضای خدا به شما پول نمی دهد بلکه یا به دنبال سود خود است یا چشم به دارایی شما دوخته است.

کلاهبرداری پانزی یا پونزی (Ponzi) چیست؟

طرح پونزی - از تولد تا نشانه های یک طرح کلاهبرداری پونزی

ترفند پانزی یا پونزی Ponzi یک عملیات سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه‌ است که عایدی‌هایی را از همان پول سرمایه‌گذاری شده یا پولی که بوسیله سرمایه‌گذاران بعدی پرداخت شده‌ است، به سرمایه‌گذاران خودش پرداخت می‌کند بجای اینکه عایدی را از هر سود واقعی حاصل شده توسط شخص یا سازمانی که عملیات را اجرا می‌کند پرداخت نماید. مانند سود قطعی و ثابت ماهانه یا دو برابر کردن سرمایه و یا سیستم های جذب سرمایه گذاری چند سطحی مانند بیشتر سایت های هایپ که وعده سودهای نجومی می دهند جز طرح های پانزی هستند و جز ضرر چیز دیگری ندارد.

طراح پانزی میگوید:
بیاین پولتونو بدید به من، من بهتون با پول سرمایه گذارای قبلی سود میدهم. این کارو که کردم به دوستاتونم بگو بیان پولشونو بدن به من و من فرار کنم.
ممنونم 🙂

آنچه در این مقاله می‌خوانید

پونزی یا پانزی Ponzi چیست؟

طرح پونزی یک سرمایه گذاری فریبکارانه می باشد. در این ترفند سود هایی که به سرمایه گذاران برگردانده می شود از بهره های متعارف به طرز غیر عادی بالاتر است. این طرح سودی که به سرمایه گذاران پرداخت می کند را از پول خودشان یا از پول دیگر سرمایه گذاران بر می دارند تا از یک سودی که از فعالیت اقتصادی واقعی بدست آمده باشد.

پایداری و همیشگی بودن سودها که اینگونه طرح ها در تبلیغات خود اشاره می کنند فقط در صورت وجود یک جریان زیاد و رو به افزایش پول که توسط سرمایه گذاران ایجاد می شود می باشد. در غیر اینصورت پروژه خود به خود به سمت نابودی و اسکم شدن می رود.

طرح ماتریس نیز گاهی مشابه طرح Ponzi یا طرح هرمی است.

سرنوشت شرکت ها و سایت های پونزی

سرنوشت تمام اینگونه شرکت ها محکوم به شکست است، به این دلیل که میزان پول پرداختی از میزان پولی که به سمت شرکت می رود بیشتر است.

سرنوشت این سیستم فروپاشی است زیرا سودهای واقعی آن (اگر اصلاً هیچ سودی در کار باشد) کمتر از مقدار پرداخت به سرمایه‌گذاران است. معمولاً این سیستم قبل از آنکه دچار فروپاشی شود بوسیلهٔ مراجع قانونی برهم زده می‌شود زیرا چنین سیستمی مورد سوءظن قرار گرفته یا مروج آن اسناد اعتباری ثبت نشده می‌فروشد. همچنان که سرمایه‌گذاران بیشتری درگیر می‌شوند، احتمال اینکه توجه مراجع قانونی به آن جلب شود بیشتر می‌شود.

نام پانزی از کجا آمده است؟

چارلز پانزی

این گونه طرح ها به نام Charles Ponzi نام گذاری شده است، کسی که اولین بار از این روش در اوایل 1920 استفاده کرد. او از ایتالیا در سال 1903 به آمریکا مهاجرت کرده بود. چارلز پانزی با نام مستعار «چارلز بیانچی» خود این طرح را ابداع نکرده بود. چارلز دیکنز در اوایل 1857 در رمان Little Dorrit به رابطه با اینگونه طرح ها چند دهه قبل از متولد شدن پونزی توضیح داده بود او در سرتاسر آمریکا مشهور شد و ثروت بسیاری را از پول سرمایه گذاران بدست آورد.

رنارد مدوف

مردی که زمانی ثروتمندترین فرد جهان و شانزدهمین ثروتمند جهان بود باید تا سال ۲۰۱۷ را در زندان سپری کند. خودورکوفسکی بنیانگذار نخستین بانک خصوصی روسیه بود و اوضاع مالی اش با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی روز به روز بهتر می شد. ارتباطات او با حزب کمونیست شوروی و مراکز قدرت باعث شده بود تا هنگام فروش شرکت های دولتی شوروی سابق به بخش خصوصی، او بتواند اموال زیادی را کسب کند. اما در سال ۲۰۰۳ ورق برای خودورکوفسکی برگشت. اختلافات سیاسی او با ولادیمیر پوتین باعث شد تا به انواع و اقسام جرایم مالی از جمله اختلاس و فرار مالیاتی متهم شود. روند دادگاه قائم مقام سابق وزارت سوخت و انرژی روسیه با انتقاد بسیاری از محافل مواجه شد اما دادگاه در نهایت وی را مجرم شناخت و ابتدا او را به ۹ سال حبس محکوم کرد اما سال ۲۰۰۹ بار دیگر دادگاهی برای خودورکوفسکی برگزار شد و این بار او به اختلاس و پولشویی محکوم شد. انتظار می رود که او تا سال ۲۰۱۷ در حبس باقی بماند. ظهور و سقوط خودورکوفسکی در صحنه اقتصاد روسیه یادآور این عبارت مشهور است که “دولتی که آنقدر بزرگ است که می تواند هر آنچه شما احتیاج روش کار پانزی به چه شکل هست؟ دارید برایتان فراهم کند، همان دولت بزرگی است که می تواند هر آنچه دارید از شما بگیرد.”

فردیناند مارکوس

مارکوس دیکتاتور فقید فیلیپین بود که از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۶ رئیس جمهوری این کشور را در اختیار داشت. هرچند مارکوس در دوران ریاست جمهوری خود مبالغ هنگفتی را از طریق استقراض خارجی در صنایع و زیرساخت های فیلیپین سرمایه گذاری کرد و اصلاحات اقتصادی گسترده ای را به کار گرفت اما دولت او از لحاظ مالی یکی از فاسدترین کارنامه های دوران معاصر را از خود بر جای گذاشت، فسادی که شامل اختلاس گسترده منابع مالی دولت توسط اطرافیان مارکوس می شد. تخمین زده می شود که میزان اختلاس او طی ۳۱ سال فعالیت به عنوان رئیس جمهور فیلیپین، مبلغی بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار باشد.

محمد سوهارتو

محمد سوهارتو دومین رئیس جمهور اندونزی بود که بعد از به سر کار آمدن از طریق کودتا در سال ۱۹۶۷ برای ۳۲ سال بر این کشور حکومت کرد تا اینکه در سال ۱۹۹۸ با استعفای خود قدرت را به مردم واگذار کرد. سوهارتو اقتصاد اندونزی را متحول کرد. تورم لجام گسیخته را تحت کنترل درآورد و اقدامات بسیاری را برای تشویق سرمایه گذاری خارجی در اندونزی انجام داد. خصوصی سازی گسترده در منابع طبیعی و اصلاح قانون کار به نفع شرکت های چند ملیتی باعث شد تا سرمایه گذاران بین المللی رویکرد روش کار پانزی به چه شکل هست؟ بهتری نسبت به اندونزی پیدا کنند. همچنین سوهارتو موفق شد تا از نهادهای غربی مانند بانک جهانی وام بگیرد. او درهای اقتصاد اندونزی را به روی اقتصاد جهان باز کرد و شرکت های دولتی را به فروش رساند، در همین دوران بود که بسیاری از معادن اندونزی در اختیار شرکت های غربی قرار گرفت. اما به رغم اقداماتی که سوهارتو به نفع اقتصاد اندونزی انجام داد بخش قابل توجهی از ثروت این کشور را هم به جیب زد. میزان اختلاس سوهارتو در دوران زمامداری بین ۱۵ تا ۳۵ میلیارد دلار تخمین زده می شود. در سال ۲۰۰۰ با شروع تحقیقات در مورد فساد مالی سوهارتو، او تحت بازداشت خانگی قرار گرفت. او متهم بود که تنها در یک مورد ۵۷۱ میلیون دلار از پول های دولت را به بنیادی تحت نظر خود بخشیده و از آن پول جهت سرمایه گذاری خانوادگی بهره برده است. هرچند شرایط جسمانی نامناسب سوهارتو باعث شد که وی از حضور در دادگاه معاف شود اما در سال ۲۰۰۲ پسر سوهارتو به خاطر فساد مالی و جرایم دیگر به ۱۵ سال زندان محکوم شد. دامنه محکومیت خانواده سوهارتو به اینجا محدود نشد و در سال ۲۰۰۳ نیز برادر ناتنی وی به جرم فساد مالی و اختلاس ۱۰ میلیون دلاری از منابع دولتی به ۴ سال زندان محکوم شد.

اینان همه نمونه هایی از سیستم های پونزی زمان خود هستند.

سیستم پونزی زمانی است که صاحب بنگاه بدون اینکه فعالیت اقتصادی خاصی با پول سرمایه گذاران انجام دهد، تنها با پول سرمایه گذاران جدید به سرمایه گذاران قبلی سود بدهد.

روش کلاهبرداری پانزی چیست و چطور فریب نخوریم؟

اگر مدتی است که در بازار فارکس یا کریپتو مشغول به کار هستید حتما با انواع سایتهای کلاهبردار روبرو شدید. اما روش کلاهبرداری پانزی چیست و چطور فریب نخوریم؟ طرح پانزی یک شیوه کلاه‌ برداری است که در آن بازدهی بسیار بالا در مقابل ریسک کم به افراد پیشنهاد می‌ شود. این بازی به اولین گروه‌ های سرمایه‌ گذار با استفاده از پولی که از اعضای جدید می‌ گیرد سودهای بالایی پرداخت می‌ کند. این طرح شبیه به روش کلاه‌ برداری هرمی است.

زیرا هر دو روش مبتنی بر سرمایه‌ اعضای جدید است. بخشی از پول اعضای جدید برای جلب اعتماد و تبلیغ به اعضای قدیمی‌ تر داده می‌ شود. در هر دو اسکم پانزی و هرمی به‌ محض اینکه آورده‌ سرمایه‌ گذاران جدید کمتر از سودهای پرداختی به اعضای قبلی شود، طرح‌ ها تعطیل می‌ شوند.

طرح پانزی چیست؟

طرح پانزی یک روش کلاهبرداری سرمایه‌ گذاری است که در آن به مشتریان در مقابل ریسک کم یا ناچیز سودهای بسیار فریبنده‌ ای پیشنهاد می‌ شود. شرکت‌ هایی که از شیوه پانزی استفاده می‌ کنند تمام تلاش خود را به کار می‌ گیرند تا هر چه بیشتر عضو گیری کنند.

آورده‌ اعضای جدید با عنوان سود حاصل از یک کسب‌ و کار قانونی به اعضای قدیمی‌ تر پرداخت می‌ شود. طرح پانزی بر جریان ثابت سرمایه‌ گذاری توسط اعضای جدید برای دادن سود به اعضای قدیمی‌ تر وابسته است. وقتی این جریان سرمایه‌ گذاری کاهش‌ یافته و کمتر از سود پرداختی شرکت به اعضا شود، شرکت تعطیل‌ شده و همه‌ سرمایه‌ موجود را برای خودش بر می‌ دارد.

ریشه‌ های اسکم پانزی

عبارت «طرح پانزی» در سال ۱۹۲۰ از روی اسم یک کلاه‌ بردار با نام چارلز پانزی (Charles Ponzi) برگرفته‌ شده است. اگرچه رد اولین اشکال این شیوه کلاه‌ برداری به نیمه دوم قرن نوزدهم می‌ رسد و توسط ادل اسپیتزدر (Adele Spitzeder) آلمانی و سارا هو (Sarah Howe)آمریکایی سر و سامان گرفته است. در واقع آنچه بعد ها بازی پانزی نام گرفت در دو رمان جداگانه توسط چالز دیکنز (Charles Dickens) به نام‌ های مارتین چازولویت (Martin Chuzzlewit) در سال ۱۸۴۴ و دوریت کوچک (Little Dorrit]) در ۱۸۵۷, توصیف شده است.

طرح اولیه پانزی در سال ۱۹۱۹ به خدمات پستی آمریکا تکیه داشت. پست در آن زمان یک نوع کوپن‌ بین‌ المللی پیش‌ خرید تمبر را توسعه داده بود. این کوپن‌ ها قابل معامله بودند. دریافت‌ کننده، کوپن را به اداره پست محل زندگی‌ اش می‌ برد و آن را با تمبرهای پست پیشتاز هوایی که برای ارسال نامه لازم بود مبادله می‌ کرد. پانزی اقدامات طمع کارانه خود را حول این مسئله بنا نهاد.

او تحت مدیریت شرکت خود با نام مبادله‌ اوراق بهادار، سودهای کلان ۵۰ درصدی در ۴۵ روز یا ۱۰۰ درصدی در ۹۰ روز را مشتریان خود وعده می‌ داد. به‌خاطر موفقیت پانزی در طرح تمبرهای پستی، سرمایه‌ گذاران خیلی زود جذب شرکت او شدند. پانزی به‌ جای سرمایه‌ گذاری واقعی این پول‌ها، آن را تحت عنوان سود بین سرمایه‌ گذاران تقسیم می‌ کرد.

طرح پانزی تا اوت ۱۹۲۰, یعنی زمانی که The Boston Post شرکت مبادله اوراق بهادار او را تحت بررسی قرار داد، ادامه داشت. در نتیجه‌ تحقیقات روزنامه ها، پانزی در ۱۲ اوت ۱۹۲۰ دستگیر شده و به‌خاطر چند فقره کلاه‌ برداری از طریق نامه‌ ها توسط پلیس فدرال آمریکا بازداشت شد.

علامت‌ های کلاهبرداری پانزی

مسئله طرح ponzi به ۱۹۲۰ محدود نشد و با توسعه و تغییر تکنولوژی این طرح نیز اشکال مختلفی به خود گرفت. در سال ۲۰۰۸ برنارد میداف به‌ خاطر مدیریت یک طرح پانزی که در آن گزارش‌ های معاملاتی را به مشتریان ارائه می‌ داد که هرگز صورت نگرفته بودند و آنان را ترغیب به سرمایه‌ گذاری و کسب سود از آن معاملات می‌ کرد، متهم شناخته شد.

گذشته از اینکه کدام تکنولوژی در طرح پانزی به کار می‌ رود، مشخصات کلی این طرح به شکل زیر است:

• تضمین سود بسیار بالا در مقابل ریسک کم
• جریان ثابت درآمدی بدون توجه به وضعیت بازار
• سرمایه‌ گذاری‌ هایی که مجوزهای لازم را کسب نکرده‌ اند
• استراتژی‌ های سرمایه‌ گذاری که مخفی یا آنقدر پیچیده بوده که قابل توضیح نباشند
• مشتریان قادر به مشاهده صورت‌ حساب‌ های رسمی سرمایه‌ گذاری خود نباشند
• مشتریان برای برداشت سرمایه‌ گذاری خود با مشکل مواجه باشند.

اگر قربانی یک طرح پانزی بودیم چه کنیم؟

اگر احساس می‌ کنید که قربانی یک طرح پانزی هستید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. تمام ارتباطات مالی خود را با کلاه‌ برداران قطع کرده و دیگر پولی برایشان ارسال نکنید
2. به بانک خود اطلاعات دهید تا تراکنش‌ های مشکوک از حسابتان را رصد کنند
3. تمام مکاتبات الکترونیکی و غیر الکترونیکی خود با کلاه‌ برداران را حفظ کنید
4. به مراجع قضایی یا پلیس فتا مراجعه کنید.
5. درمجموع اگر دیدید کسی وعده سود غیرمنطقی می‌ دهد، حتما شک کنید. مهم‌ترین ابزار کلاه‌ برداران پانزی به طمع انداختن قربانیانشان است.

طرح‌ های Ponzi بزرگ تاریخ

حالا که با طرح اسکم Ponzi آشنا شدید اجازه بدید شما را با بزرگترین کلاهبرداران تاریخ در این زمینه آشنا کنیم و روش شیادی آن ها را به شما توضیح دهیم.

چالز پانزی

چالز پانزی به‌عنوان بنیان‌ گذار کلاه‌ برداری پانزی شناخته می‌شود. طرح اولیه پانزی با محوریت خدمات پستی پیاده شد. در آن زمان کوپن‌ هایی تحت عنوان International Reply Coupon توسط پست منتشرشده بود که به افراد اجازه می‌ داد موقع ارسال نامه هزینه تمبر جواب آن را نیز بپردازند. قیمت این کوپن‌ ها می‌توانست در کشور مبدا و مقصد اختلاف داشته باشد. این اختلاف قیمت سود بالقوه‌ ای را برای آربیتراژ کننده‌ ها فراهم می‌کرد. آن‌ ها می‌ توانستند یک کوپن را در ایتالیا ارزان‌ تر خریده و با اختلاف قابل‌ توجه در امریکا بفروشند. چراکه به خاطر وضعیت پس از جنگ جهانی اول تقاضا برای این خدمات پستی هم افزایش‌ یافته بود.

پانزی ادعا می‌ کرد که از این آربیتراژها می‌ توان تا ۴۰۰ درصد سود کسب کرد که کاملا قانونی هم بود. به‌خاطر پتانسیل بالای شیوه‌ پانزی، او از شغل خود استعفا داد و طرح کوپن‌ های IRC را دنبال کرد. در ابتدا چند بانک درخواست او برای تامین مالی پروژه‌ اش را رد کردند. این موضوع او را ترغیب کرد که با ایجاد یک شرکت سهامی، منابع موردنیاز خود را از مردم و همین‌طور دوستانش در بوستون جمع‌ آوری کند. او به همه قول می‌ داد که پولشان را در ۹۰ روز دو برابر خواهد کرد.

در پایان سال ۱۹۱۹ او موفق شد سرمایه لازم برای ایجاد شرکت مبادله اوراق بهادار را در ماساچوست، برای عملی روش کار پانزی به چه شکل هست؟ کردن ایده IRC فراهم کند. در طول یک ماه ۱۸ سرمایه‌گذار درمجموع ۱۸۰۰ دلار به شرکت او سپردند. ماه بعد پانزی از پولی که از سرمایه‌ گذاران جدید دریافت کرده بود به آن‌ها سود پرداخت کرد. در طول زمان شرکت پانزی توسعه پیدا کرد و او کارمندانی را برای جذب سرمایه‌ گذاران جدید در نیوانگلند و نیوجرسی استخدام کرد.

به طور باور نکردنی، سه چهارم افسران پلیس بوستون در طرح پانزی سرمایه‌ گذاری روش کار پانزی به چه شکل هست؟ کرده بودند. در همین زمان یک بانکدار کانزاسی هم ۱۰ هزار دلار به شرکت او سپرد. در اواخر ۱۹۲۰ او یک میلیون دلار را تنها در یک روز به دست آورد. به نوشته Smithsonian Magazine پانزی در طول ۸ ماه، ۱۵ میلیون دلار سرمایه جذب کرده بود. اگرچه این اعداد در بازارهای سرمایه‌ امروزی ناچیز به نظر می‌ رسد. اما آنچه طرح او را منحصر به‌ فرد می‌ کند توانایی جمع‌ کردن میلیون‌ها دلار در مدتی کوتاه است. چالز پانزی بدون هیچ سرمایه‌ ای و تنها با قرض گرفتن از دیگران ثروت زیادی را جمع کرده بود.

برنارد میداف

برنارد یا برنی میداف (Bernard Madoff) یک متخصص بازار مالی آمریکایی بود که بزرگ‌ترین طرح Ponzi تاریخ را اجرایی کرد. میداف در طول ۱۷ سال، هزاران سرمایه‌ گذار را فریب داد و ۶۴.۸ میلیارد دلار سرمایه جمع کرد. او در سال ۲۰۲۱ در حال گذراندن محکومیت ۱۵۰ ساله خود به‌ خاطر پول‌ شویی، کلاه‌ برداری مالی و چند اتهام دیگر، در زندان درگذشت.

میداف در سال ۱۹۶۰ شرکت خود با نام شرکت سرمایه‌ گذاری اوراق بهادار برنارد ال میداف را تاسیس کرد. این شرکت به یکی از بزرگ‌ ترین بازار سازهای آمریکا بدل شد و در طول این مدت هشت پرونده از طرف کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا به خاطر بازدهی غیر معمول، علیه آن به جریان افتاده بود. با این‌ حال بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ بود که ماهیت واقعی شرکت میداف را آشکار کرد. در این سال سرمایه‌ گذاران تلاش کردند تا هفت میلیارد دلار از سرمایه‌ گذاری‌ های خود از صندوق شرکت را برداشت کنند. اما متوجه شدند که شرکت کلاه‌ بردار بوده و پولی برای برداشت وجود ندارد.

ازجمله افرادی که فریب میداف را خورده بودند می‌توان به کوین بیکن بازیگر، بنیاد خیریه‌ استیون اسپیلبرگ، کارگردان و بازیکن مطرح بیسبال، سندی کوفاکس اشاره کرد. بانک‌ ها و موسسات مالی هم تحت تاثیر قرار گرفتند. هولدینگ HSBC، بانک رویال اسکاتلند و هولدینگ نامورای ژاپن از نهادهای فریب‌ خورده بودند. علاوه بر این‌ها، بسیاری از مردم عادی هم از قربانیان فریب میداف بودند‌.

میداف در دادگاه اذعان کرد، وقتی در سال ۱۹۶۰ تصمیم به تاسیس این طرح گرفته بود، در نظر داشته است تا فقط مدت کوتاهی این کار را ادامه دهد‌. او در مارس ۲۰۰۹ گناهکار شناخته شد. برنی میداف در دادگاه اظهار پشیمانی کرده و عنوان کرد: « من آگاهم که به خیلی از مردم ازجمله خانواده‌ ام، نزدیک‌ ترین دوستانم، فعالین بازارهای مالی و هزاران نفری که پولشان را به من سپرده بودند، عمیقا خسارت وارد کرده‌ ام. نمی‌ توانم بیان کنم چقدر به خاطر کاری که انجام داده‌ ام متاسفم.»

لو پیرلمن

لو پیرلمن یک تهیه‌ کننده موسیقی بود که در دهه نود به‌خاطر معرفی روش کار پانزی به چه شکل هست؟ دو گروه محبوب بک استریت بویز Backstreet boys و NSYNC جایگاه بالایی در حرفه‌ خود کسب کرد. با این‌ حال جامعه در آن زمان متوجه نشد که پیرلمن یک طرح پانزی نیز ایجاد کرده است. پیرلمن به مدت دو دهه بانک‌ ها و مردم عادی را به سرمایه‌ گذاری در شرکت‌ هایی دعوت می‌ کرد که اصلا وجود خارجی نداشتند.

بعد از آنکه دو گروه NSYNC و بک استریت بویز به موفقیت‌ هایی جهانی دست پیدا کردند، سرمایه‌ گذاران زیادی ترغیب شدند تا در ثروتی که تهیه‌ کننده آمریکایی برای خود ایجاد می‌کرد، سهیم شوند. این موضوع مسیر پیرلمن جهت پیگیری طرح پانزی‌ اش را هموار کرد. او به‌ عنوان یک شیاد شروع به تشویق سرمایه‌ گذاران برای خرید سهام دو شرکت هواپیمایی کرد که فقط روی کاغذ وجود داشتند.

نهایتا در سال 2007 تحقیقات از پیرلمن شروع شد. او در ابتدا به مقامات فلوریدا گفته بود که تمام پول‌ ها را در یک شرکت با نام «پس‌ انداز آلمانی» سرمایه‌ گذاری کرده است. اما بررسی‌ ها نشان داد این شرکت هم تقلبی بوده است.

پیرلمن در سال 2008 به خاطر کلاه‌ برداری 300 میلیون دلاری از بانک‌ ها و سرمایه‌ گذاران، گناه‌ کار شناخته شد. او به اتهام دسیسه، پول‌ شویی و اعلام ورشکستگی دروغین به 25 سال زندان محکوم شده بود که در سال 2016 در زندان درگذشت.